მეგრული ენის სწავლება ფოტოამბებით - „ჭარგა-ჭარგას“ გაკვეთილები [ფოტო]
სოციალურ ქსელ ფეისბუკში შეიქმნა გვერდი, სახელწოდებით
„ჭარგა-ჭარგა“, მეგრულენოვანი ფოტო ისტორიებით და ვიდეოამბებით.
თავიდან ყველაფერი თამაშს ჰგავდა და ასეც დაიწყო, ყოველგვარი ზედმეტი
მოლოდინისა და ენის უფრო მეტად გაპოპულარულების სურვილის გარეშე. დღეს
გვერდს 12 ათასზე მეტი გამომწერი ჰყავს და პრინციპში, თამაშით
დაწყებული საქმე ისევ თამაშითვე გრძელდება.
„ჭარგა-ჭარგას“ ადმინისტრატორი იამზე ჩიქოვანია, პროფესიით ეკონომისტი. ამ აქტივობას მუშაობაზე მეტად გართობას არქმევს, რომელიც იმისთვის წამოიწყო, რომ მოსკოვში მცხოვრებ ძმისშვილებს მშობლიური ენა არ დავიწყნოდათ. „არ მეგონა, თუ მთელი სამეგრელო აგვყვებოდა“, - უთხრა მან „ლაივპრესს“.
ფეისბუკ თამაშის პირობები ასეთია - პოზიტიური შინაარსის ფერად ფოტოებზე მხიარულ მეგრულენოვან წარწერებს, პარარელურად სასწავლო დატვირთვაც აქვთ - „ასე მუდანერი ძიცა მიჩქუნა, გაგმაბკოროცხათ“ (ახლა ჩამოვთვალოთ სიცილის რამდენნაირი შესატყვისი ვიცით), ამ მოცემულობის პასუხში არც მეტი, არც ნაკლები სიცილის გამომხატველი 22 ფორმაა. გვერდის მომხმარებლები აქტიურად მონაწილეობენ კოლექტიურ გართობაში.
არამეგრულენოვანებისთვის დამავიწყდა მეთქვა, „ჭარგა-ჭარგა“ ქართულად ფერადს, ნაირ-ნაირს ნიშნავს.
ადმინისტრატორი გვერდს დღეში რამდენჯერმე აახლებს. რამდენიმე საათის წინ დამატებულ ფოტოზე ჩანს ულვაშიანი კაცი, თავზე ცილინდრით, რომელიც გვეუბნება, რომ ჭამა უყვარს. მას აინტერესებს, რამდენნაირად შეიძლება გამოვთქვათ ეს პროცესი და პასუხებიც კომენტარებად არ აყოვნებს - ჭკომუა, ჯგიჯგონუა, ლაგუნს, წკიწკონუნს, ღირთონუა, ციცონუნს, ჩიჩონუა.
„ყველაზე მეტად მოსწონთ მეგრულენოვანი რომაა. თითქმის ყველაფერი მოსწონთ. ზოგს კილო არ მოსწონს, ზოგს მეგრული უტყდება, მაგრამ მთავარი სიყვარულია. ამით მე არ ვფერხდები. არაფრის შეცვლას არ ვაპირებ, ვიხალისებ ჩემს მეგობრებთან ერთად. ომის მერე მოვხვდი თბილისში და ვცხოვრობ აქ“, - გვითხრა იამზე ჩიქოვანმა.
გუმორძგუა თქვანი - გეპყურწათო არძაქ ართო, თუ უჩქიმეთ გეყურწითო? (გამარჯობა. დავლიოთ ყველამ ერთად, თუ უჩემოდ დალიეთ?) - ასე, ჭიქა ყავაზე ან ჩაიზე გეპატიჟებათ „ჭარგა“.
იამზე ჩიქოვანს არ უნდა, რომ ენა დაივიწყონ, ამიტომ სახალისო ფოტოისტორიების ქვეშ თითქმის ყოველთვის მეგრულად ესალმებიან, ემშვიდობებიან, მიმართავენ ერთმანეთს, სიტყვების გამოცნობანას თამაშობენ.
„არ მეგონა, თუ ასეთი საყვარელი გვერდი გახდებოდა. ასე ვესიყვარულები ჩემს სამეგრელოს და მეგრელებს. დღეს თამაში ნამდვილად არ არის. თითქოს სამეგრელოს გული დევს ამაში“, - ამბობს გვერდის ავტორი.
იამზე ჩიქოვანი ცდილობს პოზიტიური მიდგომით დაანახოს სხვებს, რომ ენა არ უნდა დაიკარგოს. თავდაპირველი - თამაშის ჩანაფიქრიც დღეს უკვე მხოლოდ თამაში აღარ არის. სასიამოვნო განტვირთვასთან ერთად, ვებ-გვერდზე შეგიძლიათ თქვენთვის აქამდე უცნობი სიტყვები აღმოაჩინოთ, ან უბრალოდ სხვებს გაუზიაროთ საკუთარი ცოდნა.
„ჭარგა-ჭარგას“ ადმინისტრატორი იამზე ჩიქოვანია, პროფესიით ეკონომისტი. ამ აქტივობას მუშაობაზე მეტად გართობას არქმევს, რომელიც იმისთვის წამოიწყო, რომ მოსკოვში მცხოვრებ ძმისშვილებს მშობლიური ენა არ დავიწყნოდათ. „არ მეგონა, თუ მთელი სამეგრელო აგვყვებოდა“, - უთხრა მან „ლაივპრესს“.
ფეისბუკ თამაშის პირობები ასეთია - პოზიტიური შინაარსის ფერად ფოტოებზე მხიარულ მეგრულენოვან წარწერებს, პარარელურად სასწავლო დატვირთვაც აქვთ - „ასე მუდანერი ძიცა მიჩქუნა, გაგმაბკოროცხათ“ (ახლა ჩამოვთვალოთ სიცილის რამდენნაირი შესატყვისი ვიცით), ამ მოცემულობის პასუხში არც მეტი, არც ნაკლები სიცილის გამომხატველი 22 ფორმაა. გვერდის მომხმარებლები აქტიურად მონაწილეობენ კოლექტიურ გართობაში.
არამეგრულენოვანებისთვის დამავიწყდა მეთქვა, „ჭარგა-ჭარგა“ ქართულად ფერადს, ნაირ-ნაირს ნიშნავს.
ადმინისტრატორი გვერდს დღეში რამდენჯერმე აახლებს. რამდენიმე საათის წინ დამატებულ ფოტოზე ჩანს ულვაშიანი კაცი, თავზე ცილინდრით, რომელიც გვეუბნება, რომ ჭამა უყვარს. მას აინტერესებს, რამდენნაირად შეიძლება გამოვთქვათ ეს პროცესი და პასუხებიც კომენტარებად არ აყოვნებს - ჭკომუა, ჯგიჯგონუა, ლაგუნს, წკიწკონუნს, ღირთონუა, ციცონუნს, ჩიჩონუა.
„ყველაზე მეტად მოსწონთ მეგრულენოვანი რომაა. თითქმის ყველაფერი მოსწონთ. ზოგს კილო არ მოსწონს, ზოგს მეგრული უტყდება, მაგრამ მთავარი სიყვარულია. ამით მე არ ვფერხდები. არაფრის შეცვლას არ ვაპირებ, ვიხალისებ ჩემს მეგობრებთან ერთად. ომის მერე მოვხვდი თბილისში და ვცხოვრობ აქ“, - გვითხრა იამზე ჩიქოვანმა.
გუმორძგუა თქვანი - გეპყურწათო არძაქ ართო, თუ უჩქიმეთ გეყურწითო? (გამარჯობა. დავლიოთ ყველამ ერთად, თუ უჩემოდ დალიეთ?) - ასე, ჭიქა ყავაზე ან ჩაიზე გეპატიჟებათ „ჭარგა“.
იამზე ჩიქოვანს არ უნდა, რომ ენა დაივიწყონ, ამიტომ სახალისო ფოტოისტორიების ქვეშ თითქმის ყოველთვის მეგრულად ესალმებიან, ემშვიდობებიან, მიმართავენ ერთმანეთს, სიტყვების გამოცნობანას თამაშობენ.
„არ მეგონა, თუ ასეთი საყვარელი გვერდი გახდებოდა. ასე ვესიყვარულები ჩემს სამეგრელოს და მეგრელებს. დღეს თამაში ნამდვილად არ არის. თითქოს სამეგრელოს გული დევს ამაში“, - ამბობს გვერდის ავტორი.
იამზე ჩიქოვანი ცდილობს პოზიტიური მიდგომით დაანახოს სხვებს, რომ ენა არ უნდა დაიკარგოს. თავდაპირველი - თამაშის ჩანაფიქრიც დღეს უკვე მხოლოდ თამაში აღარ არის. სასიამოვნო განტვირთვასთან ერთად, ვებ-გვერდზე შეგიძლიათ თქვენთვის აქამდე უცნობი სიტყვები აღმოაჩინოთ, ან უბრალოდ სხვებს გაუზიაროთ საკუთარი ცოდნა.