სოფელ „განთიადის“ კოსმოსური კვლევების ცენტრში გამალებული მზადებაა. რამდენიმე საათში აფხაზურ-ქართული კონფედერაციის კოსმონავტები დატოვებენ მიწას და შეუერთდებიან დედამიწის სხვა შვილებს მთვარის ბაზების რეკონსტრუქციაში.

ჰოლოგრამული ქალთევზები უქნევენ ხელს ზღვის სიღრმიდან ნაპირზე შეგროვილ ტურისტებს აგვისტოს საღამოს ფიესტაში. სოხუმის მერი აფხაზეთის პრეფექტთან ერთად საზეიმოდ ჭრის ლენტს, ცაში უშვებს ვეშაპის ფორმის დირიჟაბლს. „ჩემი თითები სუბტროპიკებია“, – აცხადებს სოხუმის მერი. ცოტა ხნის წინ რკინიგზის სადგურზე შემოვიდა გაგრის რობოტმშენებელ ქარხნებში დამზადებული რობოტების პარტია ზესტაფონში გამოშვებული ელექტრონული ტვინის მოდელებით. ტურისტების ნაკადი მდინარესავით მიუყვება ქალაქის ტექნოლოგიებით დაპროექტებულ ქუჩებს. ფოიერვერკები თანავარსკვლავედების ფორმას იმეორებენ ღამის ცაზე, ხოლო ღამენათევი სტუდენტები ვერ სწყდებიან ხელოვნური ინტელექტის კოდებს კამპუსების კიბერნეტიკულ ლაბორატორიებში. არავის ახსოვს ომი, ბალახით დაფარული კორპუსები. დრაკონების ფიგურები პარკებში მთებიდან წამოსულ მდინარეებს აფრქვევენ, ზოგი მათგანი კი – მჟავას კეთილი თრიფებისთვის. აქ ყველაფერი დეკრიმინალიზებულია და ყველა – ბედნიერი. სიხარულისა და თავისუფლების ფიესტა, 24/7-ზე! – აი, რა ხდება აფხაზეთში, რომელსაც უკვე „ევრაზიის კალიფორნიასაც“ კი ეძახიან”, – წერს ჟურნალი „ნიუ-იორკ ტაიმსი“ 2032 წლის აგვისტოს ნომერში.


თანამედროვე კოსმოლოგების ნაწილი ამტკიცებს, რომ სამყარო “დიდი აფეთქების” შედეგად შეიქმნა, გაფართოვდა და დღემდე ამ აფეთქების ექო ირეკლება სხვადასხვა სიხშირის ტალღებში. თუ ჩავთვლით, რომ თითოეული ადამიანიც მიკროსამყაროა, ჩემი სამყაროც ზუსტად ასე დიდი აფეთქებით დაიწყო. ეს იყო მეზობელ კორპუსზე დაცემული ბომბი. ალბათ უკეთეს საჩუქარს ვერ გაუკეთებ ბავშვს, რომელსაც უყვარს თამაშები, ფანტასტიკური ჟანრის ფილმები, ტერმინატორი 2 – ცეცხლმოკიდებული კორპუსი და ტყვიის მიერ წამის მეასედებში დატოვებული კვალი ღამის ცაზე, როგორც ჩამოცვენილი ვარსკვლავები, როცა სურვილის ჩაფიქრება უნდა მოასწრო – შიშისა და პანიკის მიუხედავად, რომელიც მას მოჰყვება – შენთვის რეალობად გადაქცეული თამაშია. ნამდვილი თამაში, რომელზეც ვიდეოთამაშების დეველოპერები ჩუმ-ჩუმად ოცნებობენ, თამაში, რომლის დროსაც თუ დაიღუპე, მართლა იღუპები.

იცხაკ ლურიას „კაბალაში“ სამყარო კატასტროფის შედეგად იქმნება. ეს ალბათ აღწერაა ერთ-ერთი ყველაზე ტრაგიკული სამყაროსი, რომელიც კი ოდესღაც შეუქმნია რომელიმე რელიგიას. ღმერთის შეცდომის გამო ღვთაებრივი ლარნაკები იმსხვრევა და მისი სინათლის ნაწილაკები უდაბურ სიბნელეში იკარგებიან. სწორედ აქ, ტერიტორიაზე, რომელიც “ღმერთმა მიატოვა”, ჩნდება ჩვენი სამყარო, ლურიას მიხედვით. ადვილად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ლურია მეგრული ან აფხაზური გვარია და კატასტროფა, რომელზეც ის საუბრობდა, ჩვენი კატასტროფაა.

არსებობს მოსაზრება, რომ არა მარტო წარსული მოქმედებს მომავალზე, არამედ მომავლის კადრებიც ილექებიან წარსულში. ამიტომ, როცა კითხულობ ძველ ბერძენ სტრაბონთან სოხუმის აღწერას, რომელშიც წერია: "დიოსკურია წარმოადგენს კასპიისა და პონტოს ზღვებს შორის ყელის დასაწყისს და იმ ხალხის საერთო სავაჭრო ცენტრს, რომელიც მასთან ახლოს და ზემოთ ცხოვრობს; აქ იკრიბება 70 ეროვნების ადამიანი. ახალი ერის დასაწყისში მოხდა რაღაც კატასტროფა, რომელმაც გამოიწვია ძველბერძნული დასახლების განადგურება.” – შენ იცი, რა კატასტროფაც მოხდა.შენ ამ კატასტროფის განუყოფელი ნაწილი ხარ, შეიძლება ითქვას, მისი ათასი სახიდან ერთ-ერთი, და ამას ვერასოდეს შეცვლი – სანამ არსებობ საკუთარი თავისა და სხვებისთვის, შენ იქნები იმის შეხსენება, რომ ცოტა ხნის წინ კატასტროფა მოხდა. ესაა დევნილების მთავარი მისია, შეიძლება ითქვას, მთავარი წყევლაც. ამიტომაც არ უყვართ დევნილები: ისინი ხომ ამ კატასტროფის ცოცხალი შეხსენება არიან, როგორც ცუდი სიზმრისა, რომელიც დილიდან აგყვება და მის გემოს ვერ იშორებ.

სოციალური პარფიურმერიისა და კოსმეტიკის წიაღში, როცა ყველაფერი მოგვარებულია და სამყარო დალაგებული ჩანს, უცებ ჩნდება უმაკიაჟო სახე, მძაფრი სუნი, რადიოში ჩნდება ხმაური, რომელსაც ვერ აბალანსებენ ხმის ჩამწერი სტუდიები და „საუნდინჟინრები“. ციფრულ სიმშვიდეში ნამდვილი სისხლი იღვრება, ნამდვილი სისხლი კი არასოდეს არაა ისეთი სასიამოვნო, როგორიც ციფრულად დამუშავებული მისი ანალოგები. სახელმწიფოებს დევნილები არ უყვარს იმიტომ, რომ ისინი გადაუწყვეტელი Error-ი არიან, სისტემური პრობლემა, რომელმაც უეცრად ადამიანების სახე და ფორმა მიიღო. შესაბამისად, ეს ადამიანები არ არიან ადამიანები, მათ არ აქვთ სული. ისინი განსხეულებული სახელმწიფო პრობლემები და სპამები არიან, სპამი კი აუცილებლად უნდა წაიშალოს, სანამ გადაავსებს მეილს, დააზიანებს საინსტალაციო კოდს, რომელზეც ჩაწერილია შენი კულტურის პროგრამა. სხვებს დევნილები არ უყვართ იმიტომ, რომ ისინი მუდმივი შეხსენება არიან იმისა, რომ არავითარი „ადამიანური პროგრესი“ არ არსებობს, ომი ამის მუდმივი დადასტურებაა და მათთვის, ვინც პროგრესს ეალერსება – ეს ყველაზე დიდი იმედგაცრუებაა. სხვებს დევნილები იმიტომ არ უყვართ, რომ ისინი “უშნოები”, „დაუბანლები“, „სუნიანები“ და „გაუნათლებლები“ არიან. ამ ვერსიის მხარდამჭერები ფიქრობენ, რომ ბევრი მათგანი ადვილად წავა ქურდობაზე ლუკმაპურის საშოვნელად და ხშირად ეს სიმართლესთან ახლოც არის: არავინ იცის, რაზე წავა ესა თუ ის ადამიანი, როცა ყველაფერს დაკარგავს.

მოკლედ, არავის უყვარს დევნილები კეთილი ადამიანებისა და „ენჯეოების“ გარდა, მაგრამ, თუ დავეყრდნობით სტატისტიკას, რომ სამყაროში კეთილი ადამიანების რაოდენობა ყოველწლიურად ექსპონენციურად იკლებს, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ უახლოეს წლებში დევნილები „ენჯეოების“ გარდა არავის ეყვარება. „ენჯეოს“ სიყვარული კი „ენჯეოსავით“ სტერილური და ადვილად პროგნოზირებადია.


ჩვენი თაობა ჰიბრიდების თაობაა: ნახევრად კომიკური, ნახევრად მელანქოლიური ბიორობოტების, თითქოს რომელიმე მსხვილმა კორპორაციამ შემთხვევით software-ის უდიდესი დაწუნებული პარტია და ის წარმოებაში ისე ჩაუშვეს, რომ მისი „შეკეთება“, გასწორება ვერ მოხერხდა. კითხვაზე: „რა უბნელი ხარ, ბრატ?“ – ყოველთვის ვპასუხობდი, – სოხუმელი. სახლ-კარის უქონლობისა და მარადიულ დევნილად გადაქცევის გამო ჩვენ მივხვდით, რომ ჩვენი სახლი მთელი დედამიწაა, მაგრამ საიდენტიფიკაციო კოდად მაინც იმ ქალაქს ვასახელებთ, სადაც ბავშვობის მერე არასოდეს ვყოფილვართ. ეს ჩვენი ვირტუალური IP-მისამართია.

იტალო კალვინოს წიგნში “უხილავი ქალაქები” ყუბილაი ყაენი მოითხოვს მარკო პოლოსგან მოუყვეს მის სახელმწიფოში შემავალი ქალაქების შესახებ, რომლებიც მას თვითონ არასოდეს უნახავს და პოლო ჰყვება საოცარ, დაუჯერებელ ქალაქებზე, რომლებიც დაბინდებისას საბაზრო დახლებივით აიკეცება და გამთენიისას ისევ აიწყობა, ქალაქებზე, სადაც დრო უკუღმა მიდის, ქალაქებზე, რომლებიც მიცვალებულებმა ააშენეს და ქალაქებზე, რომლებიც ციცინათელებივით ციმციმებენ სადღაც შორს, მაგრამ მათ ვერასოდეს უახლოვდები, როგორც ჰორიზონტს. ყოველთვის ხედავ, მაგრამ რამდენი მეტრიც უნდა იარო მისი მიმართულებით, იმდენი მეტრით გშორდება. და ყუბილაი ყაენს რჩება არჩევანი, დაუჯეროს მარკოს, რომ ეს ქალაქები, რომლებიც მის იმპერიას ეკუთვნის, მართლა არსებობენ ან არ დაიჯეროს.

ასე არის ჩემთვის სოხუმიც. ბევრსახიანი და ბევრნაირი ქალაქი, რომლის ერთგულები დავრჩით. არავინ იცის, რატომ... ჩემი ქალაქი სინამდვილეში ვირტუალური ქალაქების ნაკრებია. სადღაც დროსა და სივრცეში, ჩვენს ტვინებში წარმოსახული ქუჩები და სურნელები. და ის, რაც ჩვენ გვენატრება და გვიყვარს, თითქოს კვანტურ სუპერპოზიციაშია: თან არსებობს და თან – არა.

მე არ მახსოვს ის ლეგენდარული პლაჟები და სუბტროპიკები. მე მახსოვს ის, რაც იყო მას შემდეგ, რაც ედემის ბაღი დაიბომბა – ნანგრევებში პატარა გოგოებთან კოცნაობები, ცივი სახლები და აფეთქების ექო.

ჩემი სამშობლო სადღაც ამ ტერიტორიაზეა.


ა) კომეტასავით ჩამოვარდა ზამთრის ცა, ქალაქისხელა... და ქუჩებს შორის ახლა ცაა.

თოვლი ისეთი თეთრია, რომ ხელს მიშლის ფიქრში.

კორპუსის თავზე ანტენები საკმაოდ სუსტია, რომ გარე სამყაროს სიგნალები მიიღოს და არაფერი არ ადასტურებს იმას, რომ ამ პატარა საპორტო ქალაქის იქით არის სხვა სამყარო.

ეს განცდა ძალიან ჰგავს იმ შეგრძნებას, როცა პირველად კარგავ ღმერთს.

თუ ღმერთი არ არსებობს, არავინ გითვალთვალებს, რას აკეთებ და რას ფიქრობ.

– შესაბამისად, თუ გარესამყაროც არ არის – არავინ განგსჯის თუ ერთ ღამეს დაუვლი და ნახევარ ქალაქს ძილში ტყვიებს დაახლი, ან საწოლში სიზმრიდან სიზმარში გადასვლის დროს დააწვები ბალიშებით, ან ურტყამ დანას.

და ღამით ქუჩაში გამოსულს არავინ გყავს მომკითხავი, მხოლოდ შორი ვარსკვლავები ანათებენ თოვლს, სისხლს თოვლზე და დანის ზედაპირზე არეკლილ შუქს.

ვარსკვლავები ყოველთვის ყველაფრის მოწმეები არიან, მაგრამ მათ ვერ გამოიძახებ სასამართლოში მოწმედ.

მარტო შენ და ქალაქი ქარბუქში.

თითქოს ახლა რომ ადგე და იარო ქალაქის ბოლომდე, მიადგები ადგილს, სადაც შენობები, გზები და ჰორიზონტი ქრება და იწყება შავი სიცარიელე – ადგილი, საიდანაც ყველაფერი ამოვიდა.

ბ) ახალდამთავრებული ომის სურნელი ჰგავს იმას, როცა გაზაფხულზე წვიმს, ხოლო ასფალტი და ყვავილები ტვინს გიბრუებენ. ახალჩამქრალი ჰოლოგრამის სურნელს. და ცაც და მიწაც თავისუფალია – არ არსებობს პოლიცია, არ არსებობს კონტროლი. აკეთე, რაც გინდა!

ხართ მხოლოდ შენ და შენი გადაწყვეტილებები.

მარტო შენ და შენი სისხლი.

შენ და ზამთრის გრძელი ღამეები.

ეს ჯართი მძიმეა. მიშკა ამბობს, რომ უნდა შევისვენოთ. ოთხნი ვართ, მაგრამ მაინც ვერ ვერევით. იქვე, ქუჩის გადაღმა, უკანასკნელი ზვიადისტები მოძრაობენ თვალებში გაურკვევლობით, ვენებში – მორფით, ხელში – კონკრეტული „კალაშებით“ – ულიდეროდ, ღრმად სუნთქავენ, თითქოს უკანასკნელ იმედებს იგროვებენ ფილტვებში. როგორც ნათქვამია, იმედი ბოლოს კვდება, მაგრამ მაინც კვდება.

ფეხსაცმელი ნაჭრების გროვას უფრო ჰგავს, ერთმანეთზე ალაგ-ალაგ ძაფებითა და წებოთი გადაკრულს.

– ჩინურია და მაშინვე ტყდება. ვაბშე, ჩინური ვერაფერი ვერ უძლებს! – ამბობს რაღაცაზე მიშკა.

ჩინეთი ჩემთვის ნაცნობი თემაა. ორი კვირის წინ ვნახე პირველი ჩინელი, ფოტოებს გვიღებდა და ამიტომ კორპუსის ბიჭებმა ისე სცემეს, რომ ცალი თვალი დიდ ვარდს დაემსგავსა. ასე თქვეს, უცხოელები ჩამოდიან ფოტოების გადასაღებად და მერე ბავშვებს იპარავენო. ნეტავ სად მიჰყავთ, ჩინეთში?

ხრეშში ჰილზი ვიპოვე, მიშკას „ბრატი“ ჩხუბს მიწყებს – ორივე ტყვიების კოლექციას ვაგროვებთ და მასაც უნდა იგივე ჰილზი. მამამისი მეთევზეა, დღეს არავინ ვიცით, რომ ერთ თვეში ის და მისი გემი ზღვაში დაიკარგებიან, მამაჩემი მაქციაა. ღამე ეღვიძება, თავი ისევ ომში ჰგონია, ჩვენ – მტრები. დროზე უნდა დაიმალო. მერე ექვსი კაცი აკავებს, სანამ აზრზე მოვა. მერე ტირის. კაცები ამბობენ, მეომრებს ომის მერე ასე სჭირთო.

დედა ამბობს, ყველაზე მძიმე „ლომკების“ დროსაც არ იყო ასეთი საშინელიო.

მიშკა დროზე ერევა ჩხუბში და ჰილზი მე მრჩება – მაქციის შვილს, თუმცა ამის საფასურია გიორგისგან, მეთევზის შვილისგან, სახეზე დარჩენილი ნაკაწრი.

– გოგოსავით ჩხუბობ! – ვეუბნები და ჩხუბი ისევ იწყება. შორს, თოვლის ნარჩენებში, ჩადის მზე. ავტომატის გასროლის ექო... და ზამთრის ცა ამ ნაკაწრივით წითელია.

ჰილზი ჩემია. კოლექციაში მე-15 იქნება.

მე მინდა ჰილზებისგან ყელსაბამი გავიკეთო, მაგრამ თამუნა მეუბნება, ყელსაბამი გოგოებს უკეთიათო და დამცინის. მე კიდევ ვერ ვუტყდები ვერც მას, ვერც ჩემს თავს, რომ მომწონს გოგოს ყელსაბამები და კაბები, და ვუბრაზდები.

ჯართისგან მიღებული ფულით ლიმონათებს ვყიდულობთ. ორი ყუთია ჩასაბარებელი მეზობელი კორპუსის ბიჭებისთვის, წინა კვირას წაგებული ფეხბურთის თავანი.

ლიმონათებს „პაპალამ“ გვიყოფენ – თავანი უნდა გაიყოს, ასეთი წესია! ეს მცირე რიტუალი თითქოს ყველას გვაახლოებს ქურდულ სამყაროსთან და თვითშეფასებას გვიმაღლებს.

სახლში მე და გიორგის საერთო გზით წამოსვლა გვიწევს, ნაჩხუბრებს.

– რამდენი გაქვს? – ვეკითხები.

– ერთი დამრჩა, ზუსტად ასეთი.

თავს ძალიან დიდ ძალას ვატან, მაგრამ ვჩუქნი.

გზაში დედამისი გვხვდება. ის ჭაჭას ყიდის ჯიხურში, რომელსაც ბევრი ნახვრეტი აქვს და დღისით, როცა მზეა, შიგნით ლამაზად შემოდის სინათლე. „ტურბოს“ კევებს გვაძლევს.

სადარბაზოს მაგიდასთან „ნაკლეიკებით“ ვთამაშობთ: ჰაერში ვწევთ „მაზდას“ და „ალფა რომეოს“ „Made in China“ აწერია აქაც და კევს გემო მალე გასდის. ვეჯიბრებით, ვინ უფრო შორს გადააფურთხებს.

სახლში დედის ტირილი მესმის, ჩხუბობენ. როცა შევდივარ, ვხედავ, დედა ლარნაკს ამტვრევს. მამა მიდის, დედა საწოლში ტირილით ეცემა, მე დედას ვუწვები გვერდით.

საპნის სუნი, რომლითაც ბანაობს ჯერ, კიდევ შერჩენილი აქვს კანს, ხარბად ვსუნთქავ და ნელა, მაგრამ ყველაზე ღრმა ძილით მეძინება, მის კისერში თავჩარგულს.

ისევ ავტომატის ჯერი მზის მიმართულებით, მზე მიდის მამასთან ერთად და ბნელდება. სანთლის ანთების დროა, მაგრამ არავინ დგება საწოლიდან. ხანდახან სიბნელეში ყოფნა ჯობია.

დედამ ძილის წინ თქვა, რომ დამტვრეულია. მეც დამტვრეულად ვგრძნობ თავს, ძაან მძიმე რადიატორი იყო.

– მამაც დამტვრეულია? – ვეკითხები.

– კი, გატეხილია, შენ არ ინერვიულო, მალე მოვა, – მეუბნება და შუბლზე მკოცნის.

მე საერთოდ არ მინდა, რომ მოვიდეს. საერთოდ არ მინდა, რომ გათენდეს. აქ კარგად ვარ, აქ მინდა ჩამეძინოს ათასი წლით. მაშინ ჯერ კიდევ არ ვიცი, რომ ჩვენ არ ვართ ჩინეთში დამზადებულები და ასე ადვილად არ ვტყდები.

გ) მიშკამ „სკლადი“ იპოვა, ბიბლიოთეკის გვერდით, კარები ჩარაზულია, მაგრამ ზევით, 2 მეტრის სიმაღლეზე, პატარა ფანჯარაა, სადაც მხოლოდ ჩვენხელა ბავშვები თუ გაეტევიან.

– წამოდით, სასწაულები უნდა განახოთ! – მორბის მიშკა.

მივდივართ.

„სკლადში“ აირწინაღებია. სამხედრო ტანსაცმელები. ვეძებთ ბომბებს და იარაღებს.

მე ლიმონკა მინდა – ჩემი ოცნებაა „ლიმონკების“ სროლა, როგორც რემბო აკეთებს ფილმში.

„პროწივაიაძიე“ – ასეთი ტაბლეტებია საბჭოთა ჯიბის აფთიაქში ბირთვული ალერგიისგან თავდასაცავად.

– ეს მაგრად აკაიფებს! – ამბობს რამაზი, ბიძაჩემი ყლაპავს.

სამ-სამ ცალს ვყლაპავთ.

ვიზმანებით სამხედრო ფორმებში, მაგრამ ფორმები დიდია და გვეცინება.

– ამას დედაჩემს გადავაკერინებ! – იზომავს რამაზი.

აირწინაღს ვიკეთებ და საკუთარი სუნთქვა ოფლად ეკვრის მინას. ძლივს ვარჩევ გარეთ სამყაროს. სხვა პლანეტაზე ვარ, გაურკვეველი მისიით, მაგრამ დაუოკებელი შემართებით.

მიშკა ყვირის, რომ ბომბი იპოვა, ჯიბიდან „ვზრივპაკეტები“ ამოაქვს. მე მიხსნის, ცოტაც და გავითიშები, ვგრძნობ, როგორ მეგრიხება ხელის თითები, როგორც იესოს აქვს დაგრეხილი ბებოს ხატებზე.

– მიშკა, мы где? – ვეკითხები აირწინაღიდან, დაცემისთვის გამზადებული... და ჩემი ხმა იწელება გაფუჭებული მაგნიტოფონის კასეტასავით.

– Стоять смирно, солдат! – ყვირის მიშკა, – Мы на войне.

Fade Out.

სიცოცხლეს სულ სხვანაირი „პრიხოდი“ აქვს. მას შემდეგ, რაც რამდენჯერმე მოკვდები, და სულ სხვანაირი გემო. მას შემდეგ, რაც იბრძოლებ მის შესანარჩუნებლად. ახლა შენ უკვე იცი, რომ შენ არ გაგაჩინა ბრმა შემთხვევითობამ, რომელიც დიდი აფეთქების შემდეგ დასეირნობს სამყაროში, არც შემთხვევით გამარჯვებულმა გენეტიკურმა მასალამ – თუნდაც დეფექტიანმა, თუნდაც ხარვეზიანმა – შენ საკუთარმა თავმა გშვა, როგორც ბარონმა მიუნჰაუზენმა ამოიყვანა წყლიდან საკუთარი თავი, როცა ხელებით თავის თმას ჩაეჭიდა. სწორედ ასე ამოხვედი არარსებობიდან. ის, ვინც იბრძოდა გადარჩენისთვის, მოკვდა, მაგრამ მისი ბრძოლისას გამოთავისუფლებული ენერგია გადარჩა. შენ ეს ენერგია ხარ.

გაურკვეველი ფუნქციის შესასრულებლად დაწერილი ალგორითმი, სავსე კომპიუტერული ვირუსებითა და ვარსკვლავებიანი ცით.


ყოველთვის მიყვარდა აკვარელი. ფერადი წრეები გვერდიგვერდ პატარა დაფაზე, ხანდახან ისინი მაგონებდნენ კამფეტებს, რომლებსაც რეკლამებში ვხედავდი, ხანდახან – მკვდრებს. თუ დააკვირდებით, მკვდრები აკვარელივით ფერადები არიან.

იისფერი, როგორც იშვიათი ჰორიზონტი არმაგედონამდე რამდენიმე წუთით ადრე, ადრეული შემოდგომის დაისებზე, იმავე გემში იწვა, რომლითაც ჩვენ მოვდიოდით ომიდან გაურკვევლობაში, უკიდეგანობაში ერთად: ბავშვები, მკვდრები და ცოცხლები, კიდევ – დელფინები, რომლებიც რამდენიმე საათი მოჰყვებოდნენ გემს.

ცასავით ლურჯი მიცვალებული გვერდითა კორპუსში, რომ არა შიმშილისა და სტრესისგან დაქვეითებული ესთეტიკური შეგრძნება, ჩვენ მას მუზეუმში შევინახავდით, როგორც სილურჯის დეფინიციას.

კიდევ არიან თეთრები, სკოლაში რომ ცარცია, რომლითაც წერ დაფაზე განტოლებებს და ფიქრობ, რომ ყოველი x და y, ყველა ცვლადი და ციფრების კომბინაცია მათი ცხოვრების ფორმულაა. ამიტომ არ მიყვარდა მათემატიკა. ციფრების სამყაროში ყველა ისტორია, ყველა ომი სტატისტიკურ ანალიზად იქცევა, აკვარელებში კი რამდენიმე ფერით გამოიყვან ნებისმიერი კონკრეტული გვამის ფერს. აი ეს ბავშვი ჩემგან რამდენიმე მეტრში – ბრმა ტყვიამ მისი პატარა თავიდან წითელი ხასხასა ვარდი ამოზარდა. მშობლები მეუბნებიან, რომ სინამდვილეში ტყვია მას ასცდა და ვხვდები, რომ ეს კონკრეტული მოგონება მხოლოდ ჩემმა გონებამ შექმნა, მაგრამ ის ისეთი რეალურია ჩემთვის, რომ სათავე დაუდო ათას კოშმარს, გამოღვიძებას უკაცრიელ ღამეში, ყვირილით გამოღვიძებას უცხო სახლებში, სხვის სახლებში, სადაც შუშები იმსხვრევა. არ ვიცი, რისგან: ამ ყვირილისგან თუ სიძველისგან და ოთახებში შემოდის თოვლი, ხანდახან წვიმა და სახლში, შიგნით, მტრედები იბუდებენ.

და მერე, წლების შემდეგ, დგება დრო, როცა ხვდები – იმისათვის, რომ დამთავრდეს ომი, იმისთვის რომ იზეიმოს სუბტროპიკულმა და არა რკინის სუნმა, ახალდაცლილი კალაშნიკოვის ლულას რომ ასდის, საჭიროა ყველაზე რადიკალური ნაბიჯის გადადგმა, საჭიროა დაივიწყო საკუთარი მკვდრები, საკუთარი დაჭრილები და საკუთარი დანგრეული კორპუსები, მაგრამ, პირველ რიგში, მკვდრები. იმიტომ, რომ, როცა მოვა დრო და განთიადის საზღვრებთან ერთმანეთის პირისპირ დავდგებით, ისინი მოვლენ თავიანთი მკვდრებით, ჩვენ მოვალთ – ჩვენებით. ისინი ანბანის მიხედვით გამოიძახებენ საკუთარ მიცვალებულებს და მიცვალებული იტყვის: ეს შენმა ტყვიამ ქნა, მერე ჩვენ გამოვიყვანთ საკუთარს და ის იტყვის – ეს შენმა „ერ-პე-გემ“ ქნა და ასე უსასრულოდ. მე მგონი, საკმარისია, უკვე დიდი ხანია მათ ტყვეობაში ვართ და, პირიქით, დიდი ხანია, ისინი ტყვეობაში გვყავს, არ ვუშვებთ მათ, არ ვათავისუფლებთ, ვინახავთ ამ შეხვედრისთვის, რომ ავაფრიალოთ, როგორც ცოცხალი მტკიცებულება, როგორც ოქმები და დოკუმენტები იმისა, თუ რამდენი ტკივილი მოგვაყენეს. დროა, გავუშვათ ეს მკვდრები, როგორც მანტრა, გავიმეოროთ აისის დროს: მე ვივიწყებ საკუთარ მკვდრებს, რომ შენ ცოცხალი მიყვარდე – ვითარცა თავი ჩემი, ვითარცა მკვდარი ჩემი, ვითარცა და და ძმა ჩემი.

ავტორი: ზურა ჯიშკარიანი
ფოტო: გურამ მურადოვი




“There is an intense preparation in the centre of space studies of the village “Gantiadi”. In several hours the astronauts of the Abkhazian-Georgian configuration will leave the Earth and join others to reconstruct bases on the Moon. From the deep seas hologram mermaids are waving to the tourists, who are standing on the beach on a scorching hot day in August. Mayor of Sukhumi, together with Abkhazian Prefect, festively cuts the red ribbon and sets a whale shaped dirigible free up in the air. “My fingers are subtropics” - comments the Mayor of Sukhumi. A few days back at the railway station we received a batch of electronic robots, made in robot factories of Gagra. They are fully equipped with electronic brains made in Zestaponi. The streams of tourists flow like a river on smartly projected streets. Fireworks follow the outlines of the constellations in the night sky, while sleepy students in their campuses cannot keep away from the codes of the artificial intelligence. Nobody remembers the war. Blocks of flat are covered in grass. The pouting dragon statues in the parks pour crystal-clear river water into ponds, some of them even pour acid, for kind trips. Here everything is decriminalized and everybody is happy. 24/7 fiesta of happiness and freedom - this is what is happening in Abkhazia, which is now known as “California of Eurasia” - writes “The New York Times’’ in 2032.


Some of the contemporary cosmologists claim that the modern world was created after a “Big Bang”. It is believed that today we can hear its echo in different frequencies of waves. If we say that every human is a micro-world, then, my world also started with a big bang. This bang turned out to be a bomb fallen on the roof of the neighboring block of flats. Undoubtedly, there is no greater gift for a kid who loves games, fantasy films, Terminator 2, than a building on fire, a path of the bullet in the night sky curving like a fallen star, when one has to quickly make a wish. Despite great fear and panic, it indeed is a game turned into reality. The real game, the game of which the game developers secretly dream, the game where if you die, you die forever.

Isaac Luria in ‘Kabbalah’ claims that the world was created after a major catastrophe. This must be one of the most tragic descriptions of how the world came into existence that has ever been told by any religion in this world. Because of the mistake made by God, divine vases break and their light particles disappear in darkness. According to Luria, exactly here, in the very place, abandoned by God, is our universe born. We can easily say that Luria is a Megrelian or Abkhazian surname and the catastrophe he mentions is no less than catastrophe happened here.

There is a belief that not only the past influences the future, but also the scenes from the future are precipitated on the past. Therefore, when I read the description of Strabo about Sukhumi, which says that Dioskuria, a piece of land between the Caspian and the Pontus Seas, is a trade route shared by people, who dwell on the land or nearby it. More precisely, 70 different nations mingle on this route. In the beginning of the new era some kind of a catastrophe occurred and caused the destruction of the settlements of Ancient Greeks in the place. One already knows what catastrophe was referred to. One is part of this disaster, one little part in thousands of forms suffering from it, and there is nothing you could do to change anything. One remains a constant reminder for oneself and others of a disaster which struck some time ago. This is the main mission of refugees, a curse following them everywhere. That’s why refugees are not loved. They are living reminders of this catastrophe, just like a bad dream that haunts one all day long.

In the entrails of social perfumery and cosmetics, when everything is settled and the world seems to be quite orderly - out of nowhere appears a face without a makeup, pungent smell, the radio gets a noise that cannot be balanced or stifled by sound recording studios or sound-engineers. In the digital peace appear spots of real blood. The real blood, however, is not always as pleasant as its digital counterpart. Republics don’t love refugees, because they are unsolved errors, systemic problems, which have suddenly taken on human form, they don’t have souls, they are bodies that create problems and spam. Spams, on the other hand, need to be deleted before they overload mails, damage installation codes of cultural programmes. Others don’t love refugees because they are constant reminders that there is no such thing as a “human progress”. Wars are permanent evidence proving this. As for those who love progress, this is the biggest disappointment. Some don’t love refugees, because they are “ugly”, “unclean”, “smelly”, or “uneducated”. Supporters of this approach believe that many of them are capable of stealing in order to find daily bread. They might even be right, no one knows what one can do when they are robbed off of everything. In short, no one loves refugees apart from kind people and NGOs. However, if we rely on the latest statistics that claims that the number of kind people in the world decreases at an alarming rate, we can freely assume that in the nearest future refugees will only be loved by no one, but NGOs. NGO love, however, is sterile and easily predictable.


Ours is a hybrid generation. We are partly comic, partly bio-robot generation. Like a rich company which accidentally released a faulty software programme and launched it without correcting it. In the question: in which neighbourhood do you live, dude, I always answer - Sukhumi. Because of being homeless and being refugees, we have realised that the Earth is our home, but for the sake of identification we always name our cities of origin, which we have not returned to since our childhood. These cities have become a virtual IP address for us.

In Italo Calvino’s book “Invisible Cities”, Kublai Khan asks Marco Polo to tell him about the cities that belong to his state but he has never seen. Marco Polo describes unbelievable, amazing cities, that get folded in the evenings as if they are market stalls and open up in the mornings; he talks about the cities where time is reversed, he talks about the cities that have been built by the dead and the cities that twinkle like fire-flies from far away that you can never really approach, just like a horizon. One can always see the city of their birth, yet, no matter for how long one walks, it still remains distant and unreachable. Kublai Khan had a choice to either believe Marco Polo that these cities really exist and belong to his empire, or not to believe a word he said.

Sukhumi is such a faraway city for me. We have remained loyal to our cities, however, we don’t really know why. These are virtual cities, located somewhere in space and time, living in our brains with their meandering streets and aromas. And the things that we miss and love are in quantum superposition: they do and don’t exist at the same time.

I don’t remember those legendary beaches and subtropics, I remember what was after bombing the Eden - kissing little girls in the ruins, cold houses and echoes of the explosions.
My motherland is somewhere there.

The sky has fallen like a comet. Between the streets now there is the sky. The snow is so white that it disturbs my thoughts.

Antennas on the top of the block are really weak to receive the signals from the outside world and nothing confirms that there is another world besides this coastal city.

This feeling is very similar to the one experienced when you lose your god for the first time.

If God does not exist, no one cares what you do, what you think about.

- Therefore, if there is no outside world - nobody will judge you if one night you shoot the sleeping city, or while they transit from one dream to another, you suffocate them with their own pillows, or even slaughter them with a knife.

And when you go out in the streets at night and there is no one to stand by you, just the faraway stars shining down upon the virgin-white snow, on the blood spots on the snow, upon the light sparkling on the knife.

Stars do always witness things, but they cannot be summoned to court…

Only you and your city wrapped in blizzards…

It feels like if one walks till the outskirts of the city, one can find a place where buildings, roads and horizons disappear and there begins black emptiness - the place of the beginning.

The newly finished war reminds me of the smell of asphalt after a spring shower and blossoming flowers, the smell of a darkened hologram. Both the sky and the earth is free - there is no police whatsoever, no control… nothing. Do whatever you wish.

There are only you and your decisions,

Only you and your home.

You and long, long winter nights.

This scrap-iron is heavy. Mishka says that we have to take a rest. There are four of us, but still cannot shift it. Across the street we can see the last followers of Zviad, moving around with uncertainty in their eyes, morphine in their veins, Kalashnikovs in their hands. Left without the leader, they breathe deeply as if they are breathing in last, little pieces of hope into their lungs. As the saying goes, the hope dies last, but it certainly dies.

Shoes look more like a pile of clothes, stitched together here and there with glue.

- They are Chinese and break right away. Generally, nothing Chinese is of good quality - says Mishka about something.

China is a familiar topic for me. Two weeks ago I saw the first Chinese in my life, he was taking pictures of us and because of that guys on the roof beat him to death, one of his eyes looked like a blooming rose. They said foreigners come here to take pictures of us, then they kidnap our children. I wonder where they take them? To China?

I found a cartridge case in gravel. Mishka’s friend starts to fight with me - both of us are collecting the bullets and he also wants it. His father is a fisherman. Today, no one knows that in a month he and his boat will go missing. My father is a werewolf. He wakes up at night imagining that he is still in the war, he sees us as his enemies. We have to hide quickly. Before he is brought round, six people hold him still. He then cries. Men say, soldiers go through this after war.

Mom says that he did not feel this bad even after terrible drug yearnings.

Mishka interferes on time and the cartridge case stays with me, with the son of a werewolf, however, it comes with a price - a scratch on my face from Giorgi, the fisherman’s son.

- You fight like a girl - I tell him and the fight starts again. Far away, the sun is setting in the snow. The echo of the gunshot and the winter sky is as red as the scratch on my cheek.

The cartridge case is mine. It will be the 15th in my collection.

I want to make a necklace out of those cartridge cases, but Tamuna says that necklaces are only for girls and laughs at me. I can admit neither to her, nor to myself that I like the way girls wear necklaces and dresses and I get angry at her.

Money that we get from scrap metals is spent on lemonades. We have to bring two boxes of lemonades to the guys from the next block, we have lost football match to them.

Lemonades are divided equally - bets must be shared, this is the rule. This tiny ritual brings us closer to the mafia world and boosts our confidence.

Giorgi and I take the same road home.

- How many of them do you have? - ask I.

- I only have one left, one just like this.

It takes a lot of effort, but I give my cartridge case to him.

We see his mother on our way. She sells Vodka from a small cabin that has a lot of bullet holes and during the day, when the sun is shining, sun beams lighten up the cabin beautifully. She gives us a couple of Turbo chewing gums.

We play with the stickers at our building’s entrance table: stickers with Mazda and Alpha Romeo go up in the air just like real cars. Made in China. Says the chewing gum sticker and the taste fades away soon. We compete who can spit it out the farthest.

I can hear mum weeping in the flat. When I go in, I see mum breaking a vase. Father leaves, mother drops on a bed and cries. I crawl up on the bed next to her.

I greedily smell the scent of soap that still can be felt on her skin. Slowly but deeply I float into my dreams, with my head in her neck. There is a gun shot far away, the sun leaves together with my father and it gets dark. It’s time to turn on the lights, but nobody gets up. Sometimes darkness is better.

Before falling asleep, mum said that she is broken. I also feel broken, the radiator was extremely heavy. Is Dad broken too? - I ask.

- Yes, he is. Don’t worry about him, he will be back soon - she says and kisses me on the forehead.

I don’t want him to come. I don’t want the sun to rise. I feel better where I am, I want to fall asleep here for thousand years. I did not know then that we were not made in China and we could not be broken that easily.

Mishka found a warehouse next to the library, the doors are locked, but above, at about 2 metres high, there is a small window, which only kids of our size can crawl in.

- come along, I want to show you that crazy stuff - says Mishka and runs fast.
We follow.

There are gas masks in the warehouse. Army clothes. We are looking for bombs and guns.
I want a grenade- it’s my dream to throw grenades the way Rembo does in the film.

Anti-poison pills – they are part of the USSR first aid kit to protect one from nuclear allergy.

- This makes you really high, says Ramaz, - my uncle takes them.

We took 3 tablets each.

We put on army clothes, but they are oversized and we laugh.

- My mum will shorten these for me - Ramaz tries them on.

I put on gas masks and my own breath turns into droplets of sweat. I can hardly see the world outside. I am on a different planet, on a vague mission, but excited, full of unbridled ambitions.

Mishka screams that he has found a bomb, he takes packets of explosives from his pocket. He opens them for me, I am losing consciousness, I can feel my fingers twist, like Jesus’ on my grandma’s icons.

- Mishka, where are we? - I shout from the gas mask, ready to fall… And my voice stretches and booms like a broken recording.

- Stand still, soldier! - screams Mishka - we are at war.

Everything fades out and becomes blank.

***

Life is totally different when you die several times and totally different after you fight for recovering. Now you already know that you were not born as a result of an accident that walks around on the planet after the Big Bang, neither were you born through a winning genetic material - even through it might be defective... you were born through yourself, the way Baron Munchausen took himself out of the water when he held his hair. Exactly this way you came out of nonexistence. Those who fought for survival, died, however, their energy survived. You are that energy.

Algorithm written for an uncertain function, full of computer viruses and starry skies.


I always loved watercolour painting. These colourful circles on the board reminded me of sweets from the commercials. Sometimes they even reminded me of the dead. If you pay a close attention, dead people are as colourful as the watercolours. No living can compare to the colours displayed by them.

Purple, as the rare horizon several minutes before Armageddon, or at early Autumn dawns - enveloped our ship, when we travelled from the war to vagueness, to the boundless, with kids, the dead and living, and together with dolphins that followed our ship for hours. The sky-blue dead body in the next building, if not the deteriorated sense of esthetics because of the stress and hunger people had to go through, would definitely be stored in a museum as a definition of blueness. There are also white ones, looking like pieces of chalk at school, with which you write equations at school, every x and every y, every variable and every number combination - this is the formula of their life. That is why I did not love maths. In the world of numbers and figures everything becomes a history, every war can be turned into a statistical analysis, in watercolour painting, however, you can easily make a colour of any corpse. That little kid over there… the bullet has made a red rose out of his head... My parents tell me that the bullet has actually missed him and I believe that this very picture in memory was created only by my brain, but the image seems so real to me that it creates hundreds of other nightmares… waking me up at night. The picture keeps waking me up at night, makes me scream in unfamiliar houses where the windows break either because of my horrified screams, or because of being too old and the snow enters the room, sometimes rain and pigeons nest inside its coldness.

And then, when years have passed, the time comes when you realise that in order the war to end, in order the subtropical aromas to triumph over the iron odour (the one that you can smell when the Kalashnikovs fire) - you need to take the most radical steps- you need to forget your dead, your injured and your collapsed buildings. But first the dead. Because, when the time comes and we stand in front of each other, they will come with their dead and we will be with ours. They will call upon them according to the alphabetical order and the dead will say that they were killed with our bullets, then we will call upon our dead and they will blame them for the same thing. I think what is enough, is enough... we have been their captives and vice versa, we don’t let them set us free, keeping them for this kind of meetings to use them as impressive evidence, proof, reports and documents of how much pain we’ve suffered. It’s time to let the dead go. Let’s repeat as mantra every morning: I forget my dead, so that I can love you - love you like I love myself, love you like I love my dead, love you like I love my brothers and sisters.

Author: Zura Jishkariani
Photo by: Guram Muradov
Translator: Sopio Tobitadze

„14 გბ“ ხელოვნების სხვადასხვა ჟანრის ენაზე მოთხრობილი საქართველოს უახლესი ისტორიაა. ახალი თაობის შემოქმედთა პასუხები ტრავმულ წარსულზე - აფხაზეთის მოვლენების 1-გიგაბაიტიანი 14 რეპრეზენტაცია.

„ლაივპრესმა“ „14 გბ-ის“ გამოქვეყნების უფლება ავტორისგან მიიღო, გამოცემის მხარდაჭერით წიგნი ითარგმნა აფხაზურ და რუსულ ენებზე.

„14 გბ“ თავის დროზე ავტორის ხარჯებით გამოიცა. კრებულის იდეის ავტორი და შემდგენელია თეა კალანდია. მთავარი კონსულტანტი - ნინო კალანდია; მხატვარი - პაპუნა პაპასქირი; რედაქტორი - ნანა გაფრინდაშვილი; დიზაინი - ია მახათაძე.