ენათმეცნიერის მტკიცებით, გრაკლიანის ძეგლზე წარწერა მეგრულად იშიფრება [ვიდეო/ფოტო]
წალენჯიხელი ენათმეცნიერი ირწმუნება, რომ წარწერა
გრაკლიანის არქეოლოგიურ ძეგლზე, რომელიც შიდა ქართლში, კასპის
მუნიციპალიტეტის სოფელ იგოეთის და სამთავისის ტერიტორიაზე, მდინარე
ლეხურას მარჯვენა ნაპირთან ახლოს, გორაზე მდებარეობს, მეგრულ ენაზე
იშიფრება. კუკური ფიფიას მტკიცებით, ის ამ აზრამდე ინტერნეტში
მოპოვებული ფოტომასალის გაცნობის შემდეგ, აგვისტოს თვეში, სულ რაღაც
ოც წუთში მივიდა. ამბობს, რომ მართალია წარწერა დეფორმირებულია,
მაგრამ არც იმდენად, მისი ამოკითხვა გასჭირვებოდა. „ქიანა მიორც“ -
ენათმეცნიერი ირწმუნება, რომ ძეგლზე სწორედ ამ შინაარსის წარწერაა
დატანილი.
საკუთარი დაკვირვების და მიგნებების შესახებ ის ზუგდიდის სამხატვრო გალერეაში შეკრებილ დაინტერესებულ მოქალაქეებს ესაუბრა. კუკური ფიფიას თქმით, მაშინვე მიხვდა, რომ საქმე ლიგატურასთან ჰქონდა, რაც ნიშნავს შემდეგს:
„ერთი ასო-ნიშნის გრაფიკული ელემენტი გამოყენებულია მეორის სასარგებლოდ და პირიქით. აქ პირველი და მეოთხე გრაფიკული გამოსახულებები ორ-ორ ასო-ნიშანს შეიცავს. მესამე გრაფიკული გამოსახულება კი სამ ასო-ნიშანს“, - უთხრა მან „ლაივპრესს“.
ენათმეცნიერის მტკიცებით, ეს აღმოჩენა მთლიანად ცვლის საქართველოს ისტორიას. მათ შორის ისეთ მოცემულობებს, რომლის თანახმადაც, ასომთავრულია პირველი ანბანური დამწერლობა, რომლის განვითარების შედეგადაც ჯერ ნუსხური, მერე კი მხედრული ჩამოყალიბდა.
„თავდაყირა დგება ეს ყველაფერი. მართლდება რასაც ამბობდა ივანე ჯავახიშვილი და ნიკო მარი. ნიკო მარის თქმით, მხედრული დამოუკიდებელი დაწერილობაა, რომელსაც ფესვები ღრმა წარსულში აქვს. ჯავახიშვილი კი ამბობდა, შეიძლება გაირკვეს, რომ ქრისტეს წინანდელი სამწერლობა ენა ქართლურ შტოს კი არ ეკუთვნოდა, არამედ მეგრულ-ლაზურს, ან სვანურს“.
კუკური ფიფიას თქმით, საკუთარი აღმოჩენის შესახებ ენათმეცნიერების ინსტიტუტსაც აცნობა, სადაც არავინ შედავებია, თუმცა აღიარებას ნაკლებად ელის. სურვილი არ აქვთ, რომ ეს ასე იყოსო - გვითხრა. ერთ რამეში დარწმუნებულია, თუ ქართველ ხალხს სწორ ისტორიას არ მიაწვდიან, ქვეყანას მომავალი ვერ ექნება.
ენათმეცნიერისვე მტკიცებით, სწორედ მეგრული იყო ის ენა, რომელზეც ადგილობრივები საუბრობდნენ, და ზოგადადაც, მეგრულია საწყისი ყველა სხვა ენისთვის, რადგან მისი საშუალებით ამ ენებზე სიტყვების დაშიფრვაცაა შესაძლებელი.
„ყველაფერი, რაზეც ბატონი კუკური საუბრობს, ჩემთვის ძალიან დამაჯერებელია. მინდა, რომ ეს აღიაროს აკადემიურმა საზოგადოებამ. ჩემთვის ეს არის სენსაცია, რომ გრაკლიანის წარწერა, რომელიც ვერავინ გაშიფრა, გამოდის, რომ უკვე გაშიფრულია და გაშიფრულია ჩემს მშობლიურ მეგრულ ენაზე. ამაზე უკეთესი და სასიხარულო რა უნდა იყოს“, - გვითხრა ორგანიზაცია „სამეგრელოს“ ხელმძღვანელმა ზურაბ კვარაცხელიამ.
თავის მხრივ, შეხვედრის მონაწილეებმა მოუწოდეს კუკური ფიფიას, საკუთარი აღმოჩენა აკადემიურ წრეებში განიხილონ და მას სამეცნიერო დონეზე შეფასება მიეცეს.
ენათმეცნიერი გეგმავს ნაშრომის წიგნად გამოცემას, სადაც გრაკლიანის წარწერაზეც იქნება საუბარი.
გრაკლიანის წარწერა, ამერიკის, კერძოდ, მაიამის ბეტა ლაბორატორიამ ძვ.წ XI-X საუკუნეებს მიაკუთვნა, რამაც მნიშვნელოვნად შეიძლება შეცვალოს მსოფლიო დამწერლობის ისტორია. არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელის, პროფესორ ვახტან ლიჩელის აზრით, დღემდე უცნობი წარწერა ყველაზე ადრეულია და საქართველოში დამწერლობის გამოყენების 3 000 წლის ისტორიას ცხადყოფს.
კულტურის სამინისტროს ინფორმაციით, გრაკლიანის გორაზე პირველი მონაპოვარი 2007 წელს თბილისი-სენაკი-ლესელიძის გზის მშენებლობის დროს გამოვლინდა. კერძოდ, ავტობანის მშენებლობის დროს აღმოჩნდა უმნიშვნელოვანესი ნასახლარი და უნიკალური ღუმელი. იქ მიმდინარე არქეოლოგიური სამუშაოები მაშინ საგზაო დეპარტამენტმა დააფინანსა, მისი კონსერვაცია და ობიექტის შემდგომი განვითარება კი ვერ მოხერხდა.
2015 წელს ობიექტის კონსერვაცია განხორციელდა და გათხრებიც გაგრძელდა. საიტზე აღდგა ერთ-ერთი ნაგებობა. აღმოჩნდა ტაძარი, ორი საკურთხეველი და საკურთხევლის პოსტამენტზე დღემდე უცნობი დამწერლობის ერთსტრიქონიანი წარწერა. გრაკლიანის გორას მიენიჭა კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი და საქართველოს მთავრობის მიერ განესაზღვრა ეროვნული კატეგორია.
სამუშაოები 2016 წელსაც გაგრძელდა. ფონდ „ქართუს“ მხარდაჭერით სამუზეუმო სივრცის მშენებლობა დაიწყო.
საკუთარი დაკვირვების და მიგნებების შესახებ ის ზუგდიდის სამხატვრო გალერეაში შეკრებილ დაინტერესებულ მოქალაქეებს ესაუბრა. კუკური ფიფიას თქმით, მაშინვე მიხვდა, რომ საქმე ლიგატურასთან ჰქონდა, რაც ნიშნავს შემდეგს:
„ერთი ასო-ნიშნის გრაფიკული ელემენტი გამოყენებულია მეორის სასარგებლოდ და პირიქით. აქ პირველი და მეოთხე გრაფიკული გამოსახულებები ორ-ორ ასო-ნიშანს შეიცავს. მესამე გრაფიკული გამოსახულება კი სამ ასო-ნიშანს“, - უთხრა მან „ლაივპრესს“.
ენათმეცნიერის მტკიცებით, ეს აღმოჩენა მთლიანად ცვლის საქართველოს ისტორიას. მათ შორის ისეთ მოცემულობებს, რომლის თანახმადაც, ასომთავრულია პირველი ანბანური დამწერლობა, რომლის განვითარების შედეგადაც ჯერ ნუსხური, მერე კი მხედრული ჩამოყალიბდა.
„თავდაყირა დგება ეს ყველაფერი. მართლდება რასაც ამბობდა ივანე ჯავახიშვილი და ნიკო მარი. ნიკო მარის თქმით, მხედრული დამოუკიდებელი დაწერილობაა, რომელსაც ფესვები ღრმა წარსულში აქვს. ჯავახიშვილი კი ამბობდა, შეიძლება გაირკვეს, რომ ქრისტეს წინანდელი სამწერლობა ენა ქართლურ შტოს კი არ ეკუთვნოდა, არამედ მეგრულ-ლაზურს, ან სვანურს“.
კუკური ფიფიას თქმით, საკუთარი აღმოჩენის შესახებ ენათმეცნიერების ინსტიტუტსაც აცნობა, სადაც არავინ შედავებია, თუმცა აღიარებას ნაკლებად ელის. სურვილი არ აქვთ, რომ ეს ასე იყოსო - გვითხრა. ერთ რამეში დარწმუნებულია, თუ ქართველ ხალხს სწორ ისტორიას არ მიაწვდიან, ქვეყანას მომავალი ვერ ექნება.
ენათმეცნიერისვე მტკიცებით, სწორედ მეგრული იყო ის ენა, რომელზეც ადგილობრივები საუბრობდნენ, და ზოგადადაც, მეგრულია საწყისი ყველა სხვა ენისთვის, რადგან მისი საშუალებით ამ ენებზე სიტყვების დაშიფრვაცაა შესაძლებელი.
„ყველაფერი, რაზეც ბატონი კუკური საუბრობს, ჩემთვის ძალიან დამაჯერებელია. მინდა, რომ ეს აღიაროს აკადემიურმა საზოგადოებამ. ჩემთვის ეს არის სენსაცია, რომ გრაკლიანის წარწერა, რომელიც ვერავინ გაშიფრა, გამოდის, რომ უკვე გაშიფრულია და გაშიფრულია ჩემს მშობლიურ მეგრულ ენაზე. ამაზე უკეთესი და სასიხარულო რა უნდა იყოს“, - გვითხრა ორგანიზაცია „სამეგრელოს“ ხელმძღვანელმა ზურაბ კვარაცხელიამ.
თავის მხრივ, შეხვედრის მონაწილეებმა მოუწოდეს კუკური ფიფიას, საკუთარი აღმოჩენა აკადემიურ წრეებში განიხილონ და მას სამეცნიერო დონეზე შეფასება მიეცეს.
ენათმეცნიერი გეგმავს ნაშრომის წიგნად გამოცემას, სადაც გრაკლიანის წარწერაზეც იქნება საუბარი.
გრაკლიანის წარწერა, ამერიკის, კერძოდ, მაიამის ბეტა ლაბორატორიამ ძვ.წ XI-X საუკუნეებს მიაკუთვნა, რამაც მნიშვნელოვნად შეიძლება შეცვალოს მსოფლიო დამწერლობის ისტორია. არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელის, პროფესორ ვახტან ლიჩელის აზრით, დღემდე უცნობი წარწერა ყველაზე ადრეულია და საქართველოში დამწერლობის გამოყენების 3 000 წლის ისტორიას ცხადყოფს.
კულტურის სამინისტროს ინფორმაციით, გრაკლიანის გორაზე პირველი მონაპოვარი 2007 წელს თბილისი-სენაკი-ლესელიძის გზის მშენებლობის დროს გამოვლინდა. კერძოდ, ავტობანის მშენებლობის დროს აღმოჩნდა უმნიშვნელოვანესი ნასახლარი და უნიკალური ღუმელი. იქ მიმდინარე არქეოლოგიური სამუშაოები მაშინ საგზაო დეპარტამენტმა დააფინანსა, მისი კონსერვაცია და ობიექტის შემდგომი განვითარება კი ვერ მოხერხდა.
2015 წელს ობიექტის კონსერვაცია განხორციელდა და გათხრებიც გაგრძელდა. საიტზე აღდგა ერთ-ერთი ნაგებობა. აღმოჩნდა ტაძარი, ორი საკურთხეველი და საკურთხევლის პოსტამენტზე დღემდე უცნობი დამწერლობის ერთსტრიქონიანი წარწერა. გრაკლიანის გორას მიენიჭა კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი და საქართველოს მთავრობის მიერ განესაზღვრა ეროვნული კატეგორია.
სამუშაოები 2016 წელსაც გაგრძელდა. ფონდ „ქართუს“ მხარდაჭერით სამუზეუმო სივრცის მშენებლობა დაიწყო.