კორონავირუსმა ზოგი ბავშვი ძალადობისგან უფრო დაუცველი გახადა - იუნისეფი
პანდემიის გავრცელების საწინააღმდეგოდ გატარებული ზომების გამო,
მსოფლიოში ასობით
მილიონი ბავშვი სავარაუდოდ დადგება მათი პირადი უსაფრთხოებისა და
კეთილდღეობის ხელყოფის გაზრდილი საფრთხის წინაშე, - ნათქვამია გაეროს
ბავშვთა ფონდის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში. გაცხადების ავტორთა
თქმით, საფრთხეებს შორისაა ბავშვის მიმართ არასათანადო მოპყრობა,
გენდერული ძალადობა, ექსპლუატაცია, სოციალური გარიყვა და
მომვლელებისგან დაცალკევება.
ორგანიზაცია მოუწოდებს ქვეყნების მთავრობებს, დაიცვან და უზრუნველყონ ბავშვთა უსაფრთხოება და კეთილდღეობა დაავადებით გამოწვეული სულ უფრო მზარდი სოციო-ეკონომიკური პრობლემების ფონზე.
მათივე თქმით, ვირუსმა რამდენიმე თვეში შეცვალა ბავშვებისა და ოჯახების ცხოვრება მთელ მსოფლიოში. მიუხედავად იმისა, რომ მათი შემოღება აუცილებელი იყო, საკარანტინე ზომებმა, როგორიცაა სკოლების დახურვა და გადაადგილების შეზღუდვა, დაარღვია ბავშვების ჩვეული რუტინა და მათი მხარდაჭერის სისტემები. ეს ასევე, დამატებით სტრესს უქმნის ბავშვის პატრონებს, რომელთაც შეიძლება უწევთ სამსახურების გაცდენა.
გაეროს ბავშვთა ფონდი ამბობს, რომ კორონავირუსთან დაკავშირებულმა სტიგმამ ზოგი ბავშვი უფრო დაუცველი გახადა ძალადობის და ფსიქოლოგიური სტრესისაგან. ამავე დროს, ღონისძიებებმა, რომლებიც არ ითვალისწინებს ქალებისა და გოგონების გენდერულ საჭიროებებსა და უსაფრთხოების საკითხებს, შეიძლება ასევე გაზარდოს მათი სექსუალური ექსპლუატაციის, ჩაგვრისა და ბავშვთა ქორწინების რისკები. მაგალითად, ჩინეთიდან ბოლოდროინდელი ფაქტები ქალებისა და გოგონების წინააღმდეგ ოჯახური ძალადობის შემთხვევების მნიშვნელოვან ზრდაზე მიუთითებს.
"ხშირ შემთხვევაში ეს დაავადება უკვე აღწევს იმ ბავშვებსა და ოჯახებამდე, რომლებიც საკმაოდ მოშორებულები არიან პირდაპირ ინფიცირებულ პირებს" - ამბობს კორნელიუს უილიამსი, გაეროს ბავშვთა ფონდის ბავშვთა დაცვის დეპარტამენტის უფროსი. მისი თქმით, იკეტება სკოლები. მშობლებს უჭირთ ბავშვების მოვლა და ოჯახის ფინანსური უზრუნველყოფა. იზრდება რისკები ბავშვთა დაცვის კუთხით.
ორგანიზაციის განმარტებით, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სფეროში ადრე დამდგარი კრიზისული მდგომარეობების დროს ხშირად ხდებოდა ბავშვების ჩაგვრა და ექსპლუატაცია. მაგალითად, 2014-2016 წლებში დასავლეთ აფრიკაში ებოლას ვირუსის გავრცელების გამო სკოლების დაკეტვის დროს მკვეთრად მოიმატა ბავშვთა შრომის, მათი უგულებელყოფის, სექსუალური შევიწროებისა და არასრულწლოვანთა ორსულობის შემთხვევებმა. სიერა ლიონეში არასრულწლოვანთა ორსულობის სიხშირე თითქმის გაორმაგდა ეპიდემიის წინა პერიოდთან შედარებით და 14 000-ს მიაღწია.
რეკომენდაციებში "ალიანსი" აღნიშნავს:
• ჯანდაცვის, განათლებისა და ბავშვთა მომსახურების მუშაკების მომზადება ბავშვთა დაცვის საკითხებში ჩOVID-19-თან დაკავშირებული რისკების შესახებ, სექსუალური ექსპლუატაციისა და შეურაცხყოფის პრევენციის ჩათვლით და იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა მოხდეს უსაფრთხო შეტყობინებები;
• გენდერული ძალადობის მსხვერპლთან პირველად შეხებაში მყოფ პირთა მომზადება, როგორ მართონ გენდერული ძალადობის გამოვლენილი შემთხვევები და ითანამშრომლონ ჯანდაცვის მუშაკებთან გენდერული ძალადობის მსხვერპლთა მხარდასაჭერად;
• მეტი ინფორმაციის გაცვლა ბავშვების რეფერალურ და სხვა მხარდამჭერ სერვისებზე;
• ბავშვების, განსაკუთრებით მოზარდების, შეფასება, თუ რა განსხვავებულ გავლენას ახდენს მათზე ჩOVID-19, რათა მოხდეს შესაბამისი პროგრამებისა და ადვოკატირების კამპანიების წარმართვა;
• დროებითი ცენტრების და ოჯახების, მათ შორის, სადაც ოჯახის უფროსი ბავშვია, და მიმღები ოჯახების, დახმარება ბავშვების ემოციური მხარდაჭერისა და მათი ასაკისთვის შესაფერის თავის მოვლის საქმიანობაში ჩასართავად;
• ფინანსური და მატერიალური დახმარების გაწევა იმ ოჯახებისთვის, რომელთა შემოსავლის მიღების შესაძლებლობა შეიზღუდა;
•კონკტერული ღონისძიებების გატარება ბავშვისა და ოჯახის ერთმანეთისგან დაშორების აღსაკვეთად და იმ ბავშვებისთვის მხარდაჭერის უზრუნველყოფა, რომლებიც მარტო დარჩნენ მშობლის ან სხვა მომვლელის ჰოსპიტალიზაციის ან გარდაცვალების გამო დაგარანტირება, რომ დაავადების კონტროლის მიზნით გატარებული ღონისძიებების დროს ბავშვთა დაცვას მიექცეს განსაკუთრებული ყურადღება.
ორგანიზაცია მოუწოდებს ქვეყნების მთავრობებს, დაიცვან და უზრუნველყონ ბავშვთა უსაფრთხოება და კეთილდღეობა დაავადებით გამოწვეული სულ უფრო მზარდი სოციო-ეკონომიკური პრობლემების ფონზე.
მათივე თქმით, ვირუსმა რამდენიმე თვეში შეცვალა ბავშვებისა და ოჯახების ცხოვრება მთელ მსოფლიოში. მიუხედავად იმისა, რომ მათი შემოღება აუცილებელი იყო, საკარანტინე ზომებმა, როგორიცაა სკოლების დახურვა და გადაადგილების შეზღუდვა, დაარღვია ბავშვების ჩვეული რუტინა და მათი მხარდაჭერის სისტემები. ეს ასევე, დამატებით სტრესს უქმნის ბავშვის პატრონებს, რომელთაც შეიძლება უწევთ სამსახურების გაცდენა.
გაეროს ბავშვთა ფონდი ამბობს, რომ კორონავირუსთან დაკავშირებულმა სტიგმამ ზოგი ბავშვი უფრო დაუცველი გახადა ძალადობის და ფსიქოლოგიური სტრესისაგან. ამავე დროს, ღონისძიებებმა, რომლებიც არ ითვალისწინებს ქალებისა და გოგონების გენდერულ საჭიროებებსა და უსაფრთხოების საკითხებს, შეიძლება ასევე გაზარდოს მათი სექსუალური ექსპლუატაციის, ჩაგვრისა და ბავშვთა ქორწინების რისკები. მაგალითად, ჩინეთიდან ბოლოდროინდელი ფაქტები ქალებისა და გოგონების წინააღმდეგ ოჯახური ძალადობის შემთხვევების მნიშვნელოვან ზრდაზე მიუთითებს.
"ხშირ შემთხვევაში ეს დაავადება უკვე აღწევს იმ ბავშვებსა და ოჯახებამდე, რომლებიც საკმაოდ მოშორებულები არიან პირდაპირ ინფიცირებულ პირებს" - ამბობს კორნელიუს უილიამსი, გაეროს ბავშვთა ფონდის ბავშვთა დაცვის დეპარტამენტის უფროსი. მისი თქმით, იკეტება სკოლები. მშობლებს უჭირთ ბავშვების მოვლა და ოჯახის ფინანსური უზრუნველყოფა. იზრდება რისკები ბავშვთა დაცვის კუთხით.
ორგანიზაციის განმარტებით, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სფეროში ადრე დამდგარი კრიზისული მდგომარეობების დროს ხშირად ხდებოდა ბავშვების ჩაგვრა და ექსპლუატაცია. მაგალითად, 2014-2016 წლებში დასავლეთ აფრიკაში ებოლას ვირუსის გავრცელების გამო სკოლების დაკეტვის დროს მკვეთრად მოიმატა ბავშვთა შრომის, მათი უგულებელყოფის, სექსუალური შევიწროებისა და არასრულწლოვანთა ორსულობის შემთხვევებმა. სიერა ლიონეში არასრულწლოვანთა ორსულობის სიხშირე თითქმის გაორმაგდა ეპიდემიის წინა პერიოდთან შედარებით და 14 000-ს მიაღწია.
რეკომენდაციებში "ალიანსი" აღნიშნავს:
• ჯანდაცვის, განათლებისა და ბავშვთა მომსახურების მუშაკების მომზადება ბავშვთა დაცვის საკითხებში ჩOVID-19-თან დაკავშირებული რისკების შესახებ, სექსუალური ექსპლუატაციისა და შეურაცხყოფის პრევენციის ჩათვლით და იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა მოხდეს უსაფრთხო შეტყობინებები;
• გენდერული ძალადობის მსხვერპლთან პირველად შეხებაში მყოფ პირთა მომზადება, როგორ მართონ გენდერული ძალადობის გამოვლენილი შემთხვევები და ითანამშრომლონ ჯანდაცვის მუშაკებთან გენდერული ძალადობის მსხვერპლთა მხარდასაჭერად;
• მეტი ინფორმაციის გაცვლა ბავშვების რეფერალურ და სხვა მხარდამჭერ სერვისებზე;
• ბავშვების, განსაკუთრებით მოზარდების, შეფასება, თუ რა განსხვავებულ გავლენას ახდენს მათზე ჩOVID-19, რათა მოხდეს შესაბამისი პროგრამებისა და ადვოკატირების კამპანიების წარმართვა;
• დროებითი ცენტრების და ოჯახების, მათ შორის, სადაც ოჯახის უფროსი ბავშვია, და მიმღები ოჯახების, დახმარება ბავშვების ემოციური მხარდაჭერისა და მათი ასაკისთვის შესაფერის თავის მოვლის საქმიანობაში ჩასართავად;
• ფინანსური და მატერიალური დახმარების გაწევა იმ ოჯახებისთვის, რომელთა შემოსავლის მიღების შესაძლებლობა შეიზღუდა;
•კონკტერული ღონისძიებების გატარება ბავშვისა და ოჯახის ერთმანეთისგან დაშორების აღსაკვეთად და იმ ბავშვებისთვის მხარდაჭერის უზრუნველყოფა, რომლებიც მარტო დარჩნენ მშობლის ან სხვა მომვლელის ჰოსპიტალიზაციის ან გარდაცვალების გამო დაგარანტირება, რომ დაავადების კონტროლის მიზნით გატარებული ღონისძიებების დროს ბავშვთა დაცვას მიექცეს განსაკუთრებული ყურადღება.