კომენტარი
ზუგდიდელმა ახალგაზრდამ მეგრული ენის გადასარჩენად ონლაინ ლექსიკონი შექმნა
ბიჭიკო (ჰარი) კოდუა ზუგდიდელი ახალგაზრდაა, რომელმაც მეგრულ-ქართული და ქართულ-მეგრული ონლაინ ლექსიკონი შექმნა. ვებ-გვერდზე 120 ათას სიტყვაზე მეტია ჩატვირთული, რომელთა რაოდენობაც მომავალში კიდევ უფრო გაიზრდება. ონლაინ ლექსიკონის ავტორი პროფესიით ინჟინერია ინფორმატიკის განხრით. ამ ეტაპზე ესტონეთში, ტალინში სწავლობს. ის ტექნოლოგიური და ტარტუს უნივერსიტეტების კიბერ-უსაფრთხოების გაერთიანებული სამაგისტრო პროგრამის დამამთავრებელი კურსის სტუდენტია. რატომ შექმნა ონლაინ ლექსიკონი და რა სამომავლო გეგმები აქვს, „ლაივპრესი“ ბიჭიკო კოდუას ესაუბრა.

ლაივპრესი: რამ გადაგაწყვეტინათ მეგრულ-ქართული ონლაინ ლექსიკონის შექმნა?

ბიჭიკო კოდუა: პირველ რიგში მინდა აღვნიშნო, რომ მეგრულ-ქართული ლექსიკონის გარდა, www.megrulad.ge ასევე, არის ქართულ-მეგრული ლექსიკონიც. მისი შექმნისთვის რამდენიმე მიზეზი მქონდა: პირველი, მე ვარ მეგრელი და მინდა ჩემი მშობლიური კუთხის ენა უფრო პოპულარული გავხადო. გარდა ამისა, ვინაიდან მეგრული ენა არსად ისწავლება და მხოლოდ მხოლოდ ზეპიერსიტყვიერად გადაეცემა თაობებს, ნელ-ნელა განიცდის ცვლილებებს და ბევრი სიტყვის მნიშვნელობა იკარგება. მაგალითად, დღეს ძალიან ბევრი ბარბარიზმია მეგრულ ენაში და რეალურად რომ დავფიქრდეთ, მათი მეგრული შესატყვისი ამ ენაზე მოსაუბრეთა 95 პროცენტმაც კი არ იცის. როდესაც ინტერნეტში არსებულ სახვადასხვა მეგრულენოვან წყაროს გადავხედე, აღმოჩნდა, რომ ბევრი სიტყვა არც კი გამეგო. თანამედროვე მეგრული გაჯერებულია ქართული და რუსულენოვანი შესატყვისებით. აქედან გამომდინარე, გადავწყვიტე შემექმნა ონლაინ ლექსიკონი, რომელიც მოსახერხებელ საძიებო სისტემას შესთავაზებდა საიტის ვიზიტორებს და ამასთანავე, მეგრული ენის შენარჩუნებას შეუწყობდა ხელს.

ლაივპრესი: რამდენი სიტყვაა ლექსიკონში ჩატვირთული?

ბიჭიკო კოდუა: ამ ეტაპზე ლექსიკონი 120,000-ზე მეტ სიტყვას მოიცავს და უახლოეს მომავალში ეს რაოდენობა კიდევ გაიზრდება.

ლაივპრესი: რითი განსხვავდება თქვენი ლექსიკონი სხვა ონლაინ ლექსიკონებისგან?

ბიჭიკო კოდუა: დავიწყებ იმით, რომ www.megrulad.ge მეგრულენოვანი სიტყვების ყველაზე დიდ საძიებო ბაზას წარმოადგენს და ამავდროულად, თითოეულ სიტყვას თან ახლავს აუდიო ვერსიაც. ვებ-გვერდის უნიკალურობა სწორედ ამაში მდგომარეობს

ლაივპრესი: რამდენი ხანი მუშაობდით ლექსიკონის შექმნაზე? მარტო მუშაობდით, თუ სხვებიც გეხმარებოდნენ?

ბიჭიკო კოდუა: ლექსიკონის შექმნას რამდენიმე თვე დავუთმე, თუმცა მუდმივად განიცდის ცვლილებებს და იხვეწება. ამ ეტაპზე საიტის განვითარებაში აქტიურად გახლავთ ჩართული ალექსანდრე ლატარია, მარიამ დგებუაძე და ნინო ლაზუაშვილი, თუმცა მისი საწყისი ვერსია დამოუკიდებლად შევქმენი.

ლაივპრესი: ვისი მასალებით და რა მასალებით იხელმძღვანელეთ ამ ლექსიკონის შექმნისას?

ბიჭიკო კოდუა: ვებ-გვერდის მთავარი წყარო გახლავთ ალიო ქობალიას ლექსიკონი. კრებულის ინტერნეტში არსებული ვერსიიდან მოპოვებულ სიტყვებს თან დაერთო ხმოვანი შესატყვისებიც, თუმცა მოქმედი ვერსია კვლავ დამუშავების რეჟიმშია და საჭიროებს განვითარებას მოდერატორების მხრიდან.

ლაივპრესი: უკვე დაასრულეთ ვებ-გვერდზე მუშაობა, თუ დარჩა დეტალები დასახვეწი?

ბიჭიკო კოდუა: ვერ ვიტყოდი რომ ეს საბოლოო ვერსიაა. საიტი მეტწილად სატესტო რეჟიმშია და სამომავლოდ ვაპირებ განვითარებას, მეტი სიტყვისა და აუდიო ვერსიის დამატებას.

ლაივპრესი: რა მოლოდინი გაქვთ, ისარგებლებენ თუ არა მკითხველები ლექსიკონით?

ბიჭიკო კოდუა: შესაძლოა, www.megurlad.ge ყოველდღიური მოხმარებისათვის არ იქნას გამოყენებული, თუმცა, დარწმუნებული ვარ, ბევრი ადამიანისთვის საინტერესო და ინფორმატიული იქნება.

ლაივპრესი: ფინანსებთან იყო ონლაინ ლექსიკონის შექმნა დაკავშირებული? ვინმე დაგეხმარათ ამ კონტექსტში?

ბიჭიკო კოდუა: ლექსიკონი დამოუკიდებლად შევქმენი და მისი ვებ-ჰოსტინგისა და დომეინის ღირებულებასაც თავად ვფარავ. საიტს არ აქვს კომერციული მიზანი და მხოლოდ მეგრული ენის პოპულარიზაციას ემსახურება.

ლაივპრესი: მეგრულ ენასთან დაკავშირებით თუ გაქვთ სხვა გეგმები?

ბიჭიკო კოდუა: ჯერჯერობით ვერ ვიტყვი, რომ კონკრეტული გეგმები მაქვს მეგრულ ენასთან დაკავშირებით. თუმცა, დაზუსტებით შემიძლია ვთქვა, რომ ვგეგმავ www.megurlad.ge განვავითარო და მაქსიმალურად ბევრი ახალი სიტყვა დავამატო, რაც ხელს შეუწყობს მის გაფართოებასა და პოპულარიზაციას.