ზუგდიდის #4 სასჯელაღსრულების დაწესებულების დირექტორმა ელდარ ქირიამ ამ პოსტზე ამირან ჯანაშია შეცვალა. ეს უკანასკნელი სამეგრელო-ზემო სვანეთის პროკურატურამ დაკითხვის შემდეგ, 19 იანვარს სამსახურებრივი უფლებამოსილების გადამეტების ბრალდებით დააკავა. მოგვიანებით ზუგდიდის სასამართლომ გირაოს, 30 ათასი ლარის სანაცვლოდ გაათავისუფლა.
ელდარ ქირია „ლაივპრესს“ პარლამენტის არჩევნების შემდეგ საპყრობილეში განხორციელებულ ცვლილებებზე, პატიმრებსა და ადმინისტრაციას შორის ურთიერთდამოკიდებულებაზე ესაუბრა.
„ლაივპრესი“: ბატონო ელდარ, სახალხო დამცველის არაერთ ანგარიშში ნათქვამია, რომ ზუგდიდის ციხე ავარიულია და უნდა დაიხუროს. მის დემონტაჟზე აქტიურად საუბრობდნენ ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლებიც. დღეს ვრცელდება ინფორმაცია, რომ დაგეგმილია ზუგდიდის ციხის რემონტი.
ელდარ ქირია: ავარიული ნიშნავს, რომ ის შესაძლებელია დაინგრეს. ეს ასე ნამდვილად არ არის. სიმართლე გითხრათ ძალიან ძველი შენობაა, თუმცა ძალიან მტიკიცე. თავდაპირველად ეს შენობა ფოსტის ცხენებისთვის განკუთვნილი თავლა ყოფილა, მოგვიანებით გადაკეთდა, მაგრამ 21-ე საუკუნეში ასეთი შენობა სასურველი არ არის. რემონტი ჩაუტარდება თუ ახალი აშენდება, ეს საკითხი ჯერ არ არის გადაწყვეტილი. პრინციპში, ადგილს უკვე ვეძებთ, სადაც შეიძლება ახალი ციხე აშენდეს. რემონტზეც არის საუბარი, თუმცა ახლი ციხის აშენება უფრო აქტიურად განიხილება.
„ლაივპრესი“: ციხის ცნობილი კადრების გავრცელების შემდეგ სახალხო დამცველის წარმომადგენელთან საუბარში ზუგდიდის ციხის პატიმრებმა წამებასა და არასათანადო მოპყრობაში ყოფილი უფროსის გარდა, კიდევ 10-მდე თანამშრომელი დაადანაშაულეს. ეს პირები დღესაც მუშაობენ ზუგდიდის ციხეში?
ელდარ ქირია: უდანაშაულობის პრეზუმციიდან გამომდინარე მე თავს შევიკავებდი ამ კითხვაზე პასუხის გაცემისგან და თქვენთანაც თხოვნა მექნება, გამოძიების ინტერესებიდან გამომდინარე, თავი შევიკავოთ ამ პირების დასახელებისგან.
„ლაივპრესი“: სახელი და გვარები საჯაროდ უკვე ითქვა.
ელდარ ქირია: არ ვიცი ვინ რას წერს, მაგრამ მე ასე ვთვლი. ვიცი, რომ ეს საქმე პროკურატურაშია და როგორც საზოგადოებისთვის ცნობილია, ბრალი მხოლოდ ჯანაშიას წარედგინა. აქედან გამომდინარე მე თავს შევიკავებ კომენტარისგან.
„ლაივპრესი“: ის მაინც გვითხარით, ეს ადამიანები მუშაობენ ზუგდიდის ციხეში?
ელდარ ქირია: ნაწილი აგრძელებს მუშაობას. ჩემთან მუშაობის პერიოდში თქვენს მიერ დასახელებულ პირებს სიტყვიერი შენიშვნაც არ დაუმსახურებიათ. თუ რა როლს თამაშობდნენ ისინი ადრეულ პერიოდში, ამას გამოძიება დადგენს და შესაბამისი რეაგირებაც მოჰყვება.
„ლაივპრესი“: პატიმრებს ხშირად ათავსებენ ზუგდიდის ციხის ე.წ. კარცერში?
ელდარ ქირია: ჩემი მოსვლის დღიდან დღემდე არც ერთი პატიმარი კარცერში არ მოხვედრილა, რადგან მათ შესაბამისი გადაცდომა არ ჩაუდენიათ. როცა დავინიშნე, თანამშრომლების შემდეგ შევხვდი ყველა პატიმარს. ინდივიდუალურად შევისწავლე მათი საქმეები და ავუხსენი, რომ ისინი ჩვენი სტუმრები არიან და უნდა დავიცვათ სტუმარ-მასპინძლის წესი... აი ამ რეჟიმში გადავიყვანე მე მათთან ურთიერთობა. ადმინისტრაციასა და პატიმრებს შორის დამოკიდებულება რადიკალურად არის შეცვლილი და ის კანონზე და ადამიანურ ურთიერთობებზეა დამყარებული.
„ლაივპრესი“: პატიმრების ჯანმრთელობის მდგომარეობა როგორია? არიან ტუბერკულოზით დაავადებული, ჰეპატიტის და აივ-შიდსის ვირუსით ინფიცირებული პატიმრები?
ელდარ ქირია: C ჰეპატიტის ნიშნები აქვს რამდენიმე პატიმარს, აივ ინფექციის/შიდსის ვირუსის მატარებელი საერთოდ არ გვყავს, ხოლო ტუბერკულოზით ერთი პატიმარია დაავადებული, რომელიც ცალკე საკანშია და იზოლირებულია სხვა პატიმრებისგან. მას უტარდება შესაბამისი მკურნალობა და კვებაც განსაკუთრებული აქვს.
ჩვენთან ასევე დაცულია პატიმრების უსაფრთხოება. რამდენიმე დღის წინ გეგუთის ციხიდან გადმოიყვანეს არატრადიციული სექსუალური ორიენტაციის პატიმარი, რომელიც იმყოფება ცალკე საკანში და იზოლირებულია სხვა პატიმრებისგან და უსიამოვნებისგან.
„ლაივპრესი“: პატიმრების ოჯახის წევრები აცხადებენ, რომ ციხის მაღაზიაში შეზღუდულია პროდუქტის სახეობები, ფასი კი ძვირი. ამ მხრივ თუ გამოსწორდა მდგომარეობა?
ელდარ ქირია: ფასის სხვაობა დიდი არ ყოფილა, ბაზრის ფასების შესაბამისია, მხოლოდ 5 თეთრით შეიძლება ძვირი იყოს. განსხვავება ის არის, რომ პროდუქტის ასორტიმენტი გაიზარდა. მანამდე თუ ერთი სახეობის ძეხვი იყიდებოდა, ახალა უკვე 5 სხვადასხვა სახის შემოიტანეს. თაფლზეც გვაქვს დავალება მიცემული, რომ იყოს სხვადასხვა სახის და სხვადასხვა ფასის, რომ ხელმისაწვდომი იყოს პატიმრისთვის. დღის წესრიგში დგას, რომ ამანათების სახით თაფლისა და სხვადასხვა პროდუქტების პატიმრებთან შეგზავნის ნება იყოს.
„ლაივპრესი“: სახალხო დამცველის ანგარიშში არაერთხელ აისახა, რომ პატიმრებს შეზღუდულად მიეწოდებათ წყალი, ასევე, პაემნების ხანგრძლივობა გაცილებით ნაკლებია, ვიდრე ეს კანონით არის განსაზღვრული. ხანმოკლეა გასეირნების პერიოდიც.
ელდარ ქირია: დაახლოებით ერთი თვეა, რაც ამ სამსახურში ვარ და არ ვიქნები კომპეტენტური, დაგეთანხმოთ ან უარვყო ეს საკითხი. შემიძლია გითხრათ ახლა რა ხდება. პატიმრებს აქვთ კვირის გარდა 1 საათიანი გასეირნების უფლება. პაემანიც ამ ხანგრძლივობისაა. რაც შეეხება წყლის მიწოდებას, ის პატიმრებს დღის განმავლობაში შეუფერხებლად მიეწოდება.
„ლაივპრესი“: ზუგდიდის ციხეში თუ არიან პატიმრები, რომლებსაც განსაკუთრებული მოთხოვნები აქვთ და მუდმივ მეთვალყურეობას საჭიროებენ?
ელდარ ქირია: დიახ, გვყავს ერთი პატიმარი, რომელსაც თვითდაზიენებისკენ აქვს მიდრეკილება. ის ითხოვს 24 საათიანი სატელეფონო კავშირი ჰქონდეს, რაც დაუშვებელია. ჩვენ მას ღამითაც ვდარაჯობთ, რომ თავს რამე არ ავნოს და უყურადღებოდ არ დაგვრჩეს.
„ლაივპრესი“: საჩივრებს თუ წერენ პატიმრები?
ელდარ ქირია: არ იქნება სიმართლე, რომ გითხრათ არა. დიახ, იწერება საჩივრები. ზოგი პარლამენტს წერს, ზოგი მთავარ პროკურორს, პრეზიდენტს სთხოვენ შეწყალებას. ითხოვენ სასჯელის შემცირებას, ადვოკატის გამოყოფას, მაგრამ დღეს ცემასა და არასათანადო მოპყრობაზე საჩივარი არ იწერება.
ამნისტიის შესახებ კანონის თანახმად, ასობით პატიმარი გათავისუფლდა, რაც ძალიან დიდი შვება იყო, სრულად მოხდა საპყრობილის განტვირთვა. არის ისეთი საკნებიც, სადაც მხოლოდ 8-10 პატიმარია, ამანაც ძალიან დიდი გავლენა იქონია პატიმრების განწყობაზე.
„ლაივპრესი“: რა შეგიძლიათ უთხრათ პატიმრის ნათესავებს?
ელდარ ქირია: შემიძლია გითხრათ, რომ ზუგდიდის #4 სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში პატიმარს თმის ღერიც არ ჩამოუვარდება. ვინც პატიმარს ცინიკურად მოეპყრობა, ის თანამშრომელი მეორე დღეს დაწესებულებაში ვერ შემოვა. მინდა დავამშვიდო პატიმრის ოჯახის წევრები, რომ მე სანამ აქ ვიქნები, მათ არანაირი საფრთხე არ ემუქრებათ.