კულტურა
გაცოცხლებული ტრადიცია და ერთადერთი მექვევრე სამეგრელოში [ვიდეო]
FaceBook Twitter
E-mail Print
ლავრენტი თოლორაია 17 წლის იყო, როცა მეზობლად მცხოვრებ ოსტატთან ერთად ქვევრი დაამზადა. ცოტა ხანში თავადაც დაოსტატდა და სამეგრელოში უკვე მივიწყებული უძველესი პროფესია მექვევრეობა გააცოცხლა.

დოდი - ამ სახელით იცნობს ოსტატს სოფელი ოდიში, სადაც საკუთარი სახლის ეზოში არც ისე მდიდრული სახელოსნო აქვს მოწყობილი.

თიხისთვის საჭირო მიწა სოფელ ჭითაწყარიდან მოაქვს. მიწას, ოსტატის სიტყვებით, „დიხაჭუბერს“ ცოტაოდენ წყალს და ქვიშას დაამატებს და საკუთარი ხელით დამზადებულ მოწყობილობაში ზილავს.

დოდი ქვევრის ან სხვა დიდი ზომის ჭურჭლის ჯერ ქვედა ნაწილს გამოძერწავს და რამდენიმე დღე მშრალ ადგილას ტოვებს, რომ გამოშრეს. ამის შემდეგ ნელ-ნელა თიხას ამატებს და მორგვზე ხელით ატრიალებს.

ბოლოს ჭურჭელი ღუმელში მიაქვს, რომელიც ასევე თავად ააშენა, სადაც შეშაზე გაჩაღებული ცეცხლის ტემპერატურაზე გამოწვავს.

ვიდრე მივიწყებულ ტრადიციას - ქვევრის გამოძერწვას განაახლებდა, ოსტატი ჭაში ჩასადგამ თიხის ჭურჭელს „გვიმს“ ამზადებდა და ყიდდა. როგორც დოდი ამბობს, ქვევრზე მოთხოვნა მას შემდეგ გაიზარდა, რაც სამეგრელოში მეგრული ვაზის ჯიშების აღორძინება დაიწყო.

„200-ლიტრიან ქვევრებს ვაკეთებ და ბოლო დროს დიდი მოთხოვნაა. ახლა ტონიანი ქვევრის შეკვეთაც მივიღე. აქ ჩემს მეტი არავინაა ამის გამკეთებელი. მარტვილში იყვნენ ადრე ოსტატები, მაგრამ ახლა ისინიც აღარ არიან. ზოგჯერ შვილი მეხმარება, იმანაც ისწავლა ქვევრის კეთება, ვნახოთ, შეიძლება გააგრძელოს, თორემ ისე აღარავის უნდა ტალახით დასვრა“, - ამბობს ლავრენტი (დოდი) თოლორაია.

62 წლის მეთუნეს ნამუშევრების გამოფენა ჯერ არ ჰქონია. საკუთარ თავზე საუბრი არ უყვარს, მუშაობს ჩუმად. სიმყუდროვეს ხშირად შვილიშვილები ურღვევენ. ბაბუას საქმე მოსწონთ, მაგრამ ნამუშევრებს გასაყიდად ვერ ელევიან.

მეღვინეობისა და მევენახეობის მკვლევარმა გიორგი ბარისაშვილმა ოსტატი დოდი სრულიად შემთხვევით, სამეგრელოში სტუმრობისას აღმოაჩინა და გაიცნო.

მკვლევარი ამბობს, რომ საქართველოში არსებული მექვევრეობის კერებს შორის სამეგრელო ერთ-ერთი საუკეთესო იყო, თუმცა დღესდღეობით აქ ქვევრის დამზადების ტრადიცია მივიწყებულია.

„მარტვილში ცხოვრობდა ცნობილი მექვევრე ილიკო ჯანაშია, რომელიც შარშან გარდაიცვალა. მის მერე ბოლო მექვევრე სამეგრელოში დოდი თოლორაიაა. ამ ადამიანის მხარდაჭერაა საჭირო, რომ ავაღორძინოთ ეს ტრადიცია.

მივედი და ვნახე, რომ მიტოვებული ჰქონდა ქვევრების დამზადება. რამდენიმე შევუკვეთე და გავიგე, რომ დაუწყია ფიქრი ტონიანი ქვევრის დამზადებაზეც“, - გვითხრა გირგი ბარისაშვილმა.

მკვლევარი ამბობს, რომ აპირებს უახლოეს დღეებში ბიზნესმენებს შეხვდეს და დოდის შესახებ მოუყვეს.

„იქნებ მოვახერხოთ და მისთვის პატარა სახელოსნოს მოსაწყობად თანხა მოვიძიოთ“, - უთხრა „ლაივპრესს“ გიორგი ბარისაშვილმა.

ვიდრე მკვლევარი და ბიზნესმენები დოდისთვის სახელოსნოს მოწყობის საკითხს გადაწყვეტდნენ, ოსტატს ახლა ათამდე ქვევრი და ამდენივე „გვიმი“ გამოსაწვავად უწყვია. შეკვეთის დასრულების შემდეგ, ისევ ახალს დაელოდება.

Print E-mail
Twitter
სხვა მასალები
მატყლის ჩეჩვა და და რთვა, საქართველოს სხვა რეგიონების მსგავსად
სამეგრელოშიც იცოდნენ, თუმცა ეს ტრადიცია უკვე მივიწყებულია.
19:02 / 14.02.2021
მატყლის ჩეჩვა და და რთვა, საქართველოს სხვა რეგიონების მსგავსად სამეგრელოშიც იცოდნენ, თუმცა ეს ტრადიცია უკვე მივიწყებულია.
ზუგდიდის დადიანების სასახლის საგანძურის ფოტოები გუგლის კულტურულმა
ინსტიტუტმა ატვირთა.
13:52 / 06.01.2021
ზუგდიდის დადიანების სასახლის საგანძურის ფოტოები გუგლის კულტურულმა ინსტიტუტმა ატვირთა.
17:43 / 19.08.2020
"მკურნალი ტყუპების" სახელით ცნობილი მომღერალი დები, თეა და ლიკა შენგელაიები,
კორონავირუსი

საბჭოთა რეპრესიები

ვიდეო
პატარა “სანტები” თანატოლების დასახმარებლად [ვიდეო]
საღამოს ექვსი საათია. ბავშვები საკლასო ოთახში შეკრებილან და საახალწლო სათამაშოებს ამზადებენ. ზოგი თექას
ისევ მშივრები, ისევ ქუჩაში - მოქალაქეთა აქტივიზმით გადარჩენილი სიცოცხლეები [ვიდეო]
მიუსაფარ ძაღლებს ზუგდიდის ქუჩებში თითქმის ყოველ ნაბიჯზე ნახავთ. პარკებსა და სკვერებში, კვების ობიექტებთან,
პირველი მეგრულენოვანი ანიმაცია - ხობელი ანიმატორის სტუდია დიდი გეგმებით [ვიდეო]
ძუკუ დელფინია და კოღონა გაბისკირია, პირველი მეგრულენოვანი ანიმაციური სერიალის პერსონაჟები არიან. მათზე
სკოლის ნათხოვარ შენობაში დაწყებული ჩხოროწყუელი მოსწავლეების ბრძოლა უკეთესი გარემოსთვის [ვიდეო]
ჩვენ არ გვაქვს სხვა პლანეტა, - ამბობენ ჩხოროწყუელი მოსწავლეები და გარემოს გადასარჩენად ერთიანდებიან.
მდინარე ჯუმისგან მიტაცებული მიწები და სამანქანე გზა - დარჩელელები აქციებით იმუქრებიან [ვიდეო]
ზუგდიდის სოფელ დარჩელში, კიროვის უბანში, ძლიერი წვიმების დროს მდინარე ჯუმი დიდდება, კალაპოტიდან
ფოტო
სკოლაში პირბადით - სწავლა საკლასო ოთახებში განახლდა [ფოტო]
დღეს, 4 ოქტომბერს სასწავლო პროცესი, რომელიც პანდემიის
ვაქცინაცია ავტობუსში [ფოტო]
ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფლებსა და ქალაქში
„გვიხარია, რომ მოქალაქეები აქტიურობენ“ - ვაქცინაცია ზუგდიდში [ფოტო]
მოქალაქეთა საყოველთაო ვაქცინაცია ზუგდიდში გრძელდება.
"აქტიურობა მაღალია" - ზუგდიდში "ფაიზერით" ვაქცინაცია დაიწყო [ფოტო]
კორონავირუსის საწინააღმდეგო ამერიკული წარმოების "ფაიზერით"
3 თვე კოვიდტესტირების რეჟიმში - ფოტორეპორტაჟი ენგურის ხიდიდან
აფხაზეთ-სამეგრელოს საოკუპაციო ხაზთან, ენგურის ხიდზე,
მზარეულის მაგიდა
მწყრის ხარჩო მეფურად [ვიდეო]
ხარჩოს მოსამზადებლად დაგვჭირდება:
ხარკალია ლებია
ხარკალია, ძველი მეგრული კერძია,
მარწყვის პანაკოტა
უგემრიელესი დესერტი
ხაჭოს პასკა
ინგრედიენტები
                                     ლეჭკერე
ხულიშ ლეჭკერე - ეს არის ძველი
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.