საზოგადოება
ნაშრომისთვის რეპრესირებული მეცნიერი
FaceBook Twitter
E-mail Print
"ასე ჩემო დუდა, გენაცვალე, ვიცი ძალიან მძიმე პირობებში ხარ შენც, მეც, ამდენი ხანი მარტოდ დაგტოვე, დაღლილი იქნები ცხოვრებასთან ბრძოლაში", - წერს 1929 წელს ბერლინიდან ქართველი მეცნიერი ანდრო ხუბუტია ცოლს დუდა წერეთელს.

მაშინ ქართველი მეცნიერი, რომელიც თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტმა კვალიფიკაციის ასამაღლებლად გერმანიაში გაუშვა, ვერ წარმოიდგენდა, რომ კიდევ ბევრი ტანჯვა ელოდა მას და მის ოჯახს საბჭოთა საქართველოში დაბრუნების შემდეგ.

ანდრო ხუბუტია დაიბადა 1891 წელს ჯვარში, 1922 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აგრონომიული ფაკულტეტი, იმავე წელს დარჩა კათედრაზე. 1925 წელს კი უნივერსიტეტის სამეცნიერო საბჭოს შუამდგომლობით მიავლინეს ბერლინში კვალიფიკაციის ასამაღლებლად, სადაც 4 წელი დაჰყო.

1930 წელს დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია "საქართველოს სოფლის მეურნეობის ინტენსივობის ზონები", რისთვისაც მას ბერლინის სასოფლო-სამეურნეო აკადემიამ მიანიჭა სოფლის მეურნეობის მეცნიერების დოქტორის ხარისხი. არის ასევე ავტორი რამდენიმე სხვა მეცნიერულ ნაშრომის. 1933 წელს ბერლინში ცალკე წიგნად გამოიცა მისი სადისერტაციო ნაშრომი - "საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო წარმოების ინტენსიფიკაციის საკითხები და მიწათმოქმედების განვითარება".

მისი შვილიშვილი მაკა ხუბუტია გვიყვება, რომ სწორედ ამ ნაშრომის გამო გახდა ის საბჭოთა რეჟიმის მსხვერპლი.

თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეკონომიკური გეოგრაფიის კათედრის დამაარსებელისა და მისი პირველი გამგის გიორგი გეხტმანი მას ასე ახასიათებდა: " ანდრო ხუბუტია კათედრაზე გამოირჩეოდა მაღალი თეორიული და პრაქტიკული მომზადებით , მეცნიერეული კვლევის უნარით, პასუხისმგებლობის გამახვილებული გრძნობით, გასაოცარი შრომისმოყვარეობით", თუმცა წარმატებული მეცნიერი არ დაინდო ბოლშეიკურმა რეჟიმმა.

1936 წელს, გაზეთ კომუნისტში, დაიწერა სტატია, რომ მისი ნაშრომი გერმანიაში გამოვიდა ბურჟუაზიელი მეცნიერის რეკომენდაციით. რის შემდეგაც ის მალე დააპატიმრეს.

მოგვიანებით, მეცნიერის ასისტენტი, პროფესორი ჟღენტი იხსენებს, რომ საქართველოს შინსახკომის საკვალიფიკაციო კომისიაში იმჟამად მრჩევლად მუშობდა შალვა ნუცუბიძე, რომელსაც დასკვნისთვის გადასცეს ანდრო ხუბუტიას ნაშრომი. შესავალში მეცნიერი გამოთქვამდა თურმე სინანულს, რომ საქართველოს 1921 წლამდე დამოუკიდებელი რესპუბლიკა იყო და იმედოვნებდა, რომ დამოუკიდებლობის აღდგენის შემთხვევაში მისი ნაშრომი მარცვლეულის წარმოების პრობლემის გადაწყვეტას ხელს შეუწყობდა.

შალვა ნუცუბიძეს უთხოვია, აგრონომიული ფაკულტეტის დეკანისთვის უთხოვია დაერწმუნებინა ანდრო ხუბუტია შრომა უკან გაეტანა, თუმცა მეცნიერი უარზე ყოფილა და საბოლოოდ ამ ნაშრომმა მისი დაპატიმრება გამოიწვია.

მეცნიერის ასისტენტი წერს, რომ ისიც რამდენჯერმე დაიბარეს პარტბიუროში და უყენებდნენ ბრალდებას, თითქოს ეხმარებოდა ანდრო ხუბუტიას ანტიმარქსისტული ლექციების ჩატარებაში.

როგორც ჟღენტი წერს, ის ლავრენტი ბერიას ცოლს, ნინა გეგეჭკორს გადაურჩენია, რომელიც იმ დროს, უნივერსიტეტში ასპირანტი იყო. ნინა გეგეჭკორს კი დახმარებისთვის ანდრო ხუბუტიას ცოლმა მიმართა.

"ბებიამ, ლიუდმილა წერეთელმა, რომელსაც დუდას ეძახდნენ, დახმარება სთხოვა ლავრენტი ბერიას მეუღლეს, რომელიც ბაბუას სტუდენტი იყო უნივერსიტეტში, სწორედ მისი დახმარებით მეცნიერს პატიმრობა გადასახლებით შეუცვალეს. დაახლოებით 2 წლის შემდეგ კი შეიწყალეს და როცა შუა აზიაში მის წამოსაყვანად ძმა ჩავიდა, უთხრეს, რომ ის უკვე ერთი კვირის დასაფლავებული იყო და გულმა უღალატა", - ამბობს მაკა ხუბუტია.

წლების შემდეგ მისმა შვილიშვილმა ანდრო ხუბუტიას მიერ გამოცემული მეცნიერული ნაშრომი ბერლინში, ერთ-ერთ ბიბლიოთეკაში მოიძია. რეპრესირებული მეცნიერის ნაშრომი, წერილები და ფოტოები საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორიამ გამოაქვეყნა.
Print E-mail
Twitter
სხვა მასალები
ერნა პეპანიანი 21 წლისაა და წალკაში, სოფელ დაშბაშში საოჯახო ბიზნესს
მართავს.
18:32 / 04.11.2022
ერნა პეპანიანი 21 წლისაა და წალკაში, სოფელ დაშბაშში საოჯახო ბიზნესს მართავს.
თეა ადიკაშვილსა და დარეჯან ცირამუას თბილისიდან 28
კილომეტრში,
02:06 / 02.09.2022

თეა ადიკაშვილსა და დარეჯან ცირამუას თბილისიდან 28 კილომეტრში,

გიგა დოღონაძეს ქუთაისის ცენტრალურ არქივში შევხვდით.
17:45 / 25.06.2022
გიგა დოღონაძეს ქუთაისის ცენტრალურ არქივში შევხვდით.
22:08 / 15.04.2022
"როცა საზოგადოებას ნაკლები ინფორმაცია აქვს, დეზინფორმაციას მარტივად იჯერებს.
კორონავირუსი

ვიდეო
პატარა “სანტები” თანატოლების დასახმარებლად [ვიდეო]
საღამოს ექვსი საათია. ბავშვები საკლასო ოთახში შეკრებილან და საახალწლო სათამაშოებს ამზადებენ. ზოგი თექას
ისევ მშივრები, ისევ ქუჩაში - მოქალაქეთა აქტივიზმით გადარჩენილი სიცოცხლეები [ვიდეო]
მიუსაფარ ძაღლებს ზუგდიდის ქუჩებში თითქმის ყოველ ნაბიჯზე ნახავთ. პარკებსა და სკვერებში, კვების ობიექტებთან,
პირველი მეგრულენოვანი ანიმაცია - ხობელი ანიმატორის სტუდია დიდი გეგმებით [ვიდეო]
ძუკუ დელფინია და კოღონა გაბისკირია, პირველი მეგრულენოვანი ანიმაციური სერიალის პერსონაჟები არიან. მათზე
სკოლის ნათხოვარ შენობაში დაწყებული ჩხოროწყუელი მოსწავლეების ბრძოლა უკეთესი გარემოსთვის [ვიდეო]
ჩვენ არ გვაქვს სხვა პლანეტა, - ამბობენ ჩხოროწყუელი მოსწავლეები და გარემოს გადასარჩენად ერთიანდებიან.
მდინარე ჯუმისგან მიტაცებული მიწები და სამანქანე გზა - დარჩელელები აქციებით იმუქრებიან [ვიდეო]
ზუგდიდის სოფელ დარჩელში, კიროვის უბანში, ძლიერი წვიმების დროს მდინარე ჯუმი დიდდება, კალაპოტიდან
ფოტო
სკოლაში პირბადით - სწავლა საკლასო ოთახებში განახლდა [ფოტო]
დღეს, 4 ოქტომბერს სასწავლო პროცესი, რომელიც პანდემიის
ვაქცინაცია ავტობუსში [ფოტო]
ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფლებსა და ქალაქში
„გვიხარია, რომ მოქალაქეები აქტიურობენ“ - ვაქცინაცია ზუგდიდში [ფოტო]
მოქალაქეთა საყოველთაო ვაქცინაცია ზუგდიდში გრძელდება.
"აქტიურობა მაღალია" - ზუგდიდში "ფაიზერით" ვაქცინაცია დაიწყო [ფოტო]
კორონავირუსის საწინააღმდეგო ამერიკული წარმოების "ფაიზერით"
3 თვე კოვიდტესტირების რეჟიმში - ფოტორეპორტაჟი ენგურის ხიდიდან
აფხაზეთ-სამეგრელოს საოკუპაციო ხაზთან, ენგურის ხიდზე,
მზარეულის მაგიდა
მწყრის ხარჩო მეფურად [ვიდეო]
ხარჩოს მოსამზადებლად დაგვჭირდება:
ხარკალია ლებია
ხარკალია, ძველი მეგრული კერძია,
მარწყვის პანაკოტა
უგემრიელესი დესერტი
ხაჭოს პასკა
ინგრედიენტები
                                     ლეჭკერე
ხულიშ ლეჭკერე - ეს არის ძველი
მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.