მეგრული ოდა-სახლი და ქართული კულტურის ცენტრი საფრანგეთში [ფოტო]
საფრანგეთში, ლევილის ქართულ მამულში, მეგრული ოდა-სახლი დაიდგმება.
კონცეფციის თანახმად, ეს ადგილი იქნება ქართული კულტურის ცენტრი არა
მხოლოდ საფრანგეთში, არამედ მთელ ევროპაში.
ქართული აკადემია - ლევილის ქართული მამული საქართველოს სახელმწიფოს საკუთრებად 2016 წლის ნოემბერში გადაეცა. მას შემდეგ კულტურის სამინისტროს თხოვნით, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ მუშაობა დაიწყო მეგრული ოდა სახლის შერჩევაზე. ამ მიზნით სააგენტოს წარმომადგენლები სენაკისა და აბაშის მუნიციპალიტეტებში იმყოფებოდნენ, სადაც ძველი საცხოვრებელი სახლები დაათვალიერეს. სააგენტოს დირექტორის მოადგილე დავით ლომიტაშვილმა „ლაივპრესს“ უთხრა, რომ ადგილზე ჩასულებს ყველაზე ადრეული, დაახლოებით მე-19 საუკუნის სახლი დახვდათ საინტერესო აგებულების დეტალებით.
მისივე სიტყვებით, შესაძლოა მოხდეს ორი ოდის გადაწყობა, ერთი მეგრული კარგი სახლის მისაღებად. რესტავრატორების ჯგუფმა შეფასებები, თუ რომელ სახლს რა პრობლემა აქვს, ანგარიში კულტურის სამინისტროს უკვე გადაუგზავნა.
„აქ საუბარია თუნდაც ისეთ სახლებზე, სადაც ცხოვრობენ. ადამიანებს უნდა დაველაპარაკოთ. შევთანხმდეთ ფასებზე, ყველაფერზე. შემდეგ უნდა მოიძებნოს დონორი, ვინც გადაიხდის ამ თანხას. შეიძლება იქ არავინ არ ცხოვრობს, მისი მეპატრონე წასულია, მაგრამ გასაყიდად უნდა ეს სახლი. საკითხი მხოლოდ მოლაპარაკების და ურთერთშეთანხმების საფუძველზე შეიძლება გადაწყდეს“, - უთხრა „ლაივპრესს“ დავით ლომიტაშვილმა.
რატომ მაინცდამაინც მეგრული ოდა სახლი, ლომიტაშვილის სიტყვებით, იმიტომ, რომ ჯერ ერთი - ლამაზი ვიზუალი აქვს და მეორეც, ავთენტურობის და ქართული კულტურული მემკვიდრეობის ნაწილს წარმოადგენს.
ის აღნიშნავს, რომ სახელმწიფოს არ სურს ლევილში ქვითკირის, აგურის თუ სხვა თანამედროვე მასალებით და არქიტექტურით დაპროექტებული სახლის დადგმა, არამედ მისი მიზანია ქვეყნისთვის დამახასიათებელი, ტრადიციული ნაგებობის განთავსება. ასეთი სახლები კი, როგორც დავით ლომიტაშვილი განმარტავს, სწორედ დასავლეთ საქართველოშია გავრცელებული და შემორჩენილი.
საგარეო საქმეთა სამინისტროში „ლაივპრესს“ უთხრეს, რომ მთავრობის განკარგულებით შეიქმნა მმართველი საბჭო, რომელიც „ქართული აკადემია - ლევილის ქართული მამულის“ განვითარებაზე იმუშავებს. მის შემადგენლობაში არიან სამინისტროების წარმომადგენლები, ასევე საფრანგეთის დიასპორის წევრები. საბჭო სხვა საკითხებთან ერთად განვითარების კონცეფციის შექმნასაც განიხილავს.
ლევილის მამულის სარეკონსტრუქციო სამუშაოების დასრულება და მოწყობა 2017-2026 წლების პერიოდში მოხდება. პარალელურად იგეგმება ლევილის ფონდის დაფუძნებაც კერძო შემოწირულობებისთვის.
დაბა ლევილი პარიზიდან 37 კილომეტრის დაშორებით მდებარეობს. სწორედ იქ გაიმართა ლევილის მამულის საქართველოსთვის დაბრუნების ცერემონიალი. აქტს ხელი მოაწერეს საქართველოს სახელმწიფო მინისტრმა გელა დუმბაძემ და საფრანგეთის მხრიდან საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის წევრთა ოჯახების - ნოე ჟორდანიას, ნოე რამიშვილის, აკაკი ჩხენკელის, სამსონ ფირცხალავას, ევგენი გეგეჭკორის შთამომავლებმა.
ხელმოწერის შემდეგ მინისტრმა განაცხადა, რომ დასრულდა 25-წლიანი ისტორიული პროცესი და მამული მის კანონიერ მემკვიდრეს, ქართველ ხალხს დაუბრუნდა.
ქართული აკადემია - ლევილის ქართული მამული საქართველოს სახელმწიფოს საკუთრებად 2016 წლის ნოემბერში გადაეცა. მას შემდეგ კულტურის სამინისტროს თხოვნით, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ მუშაობა დაიწყო მეგრული ოდა სახლის შერჩევაზე. ამ მიზნით სააგენტოს წარმომადგენლები სენაკისა და აბაშის მუნიციპალიტეტებში იმყოფებოდნენ, სადაც ძველი საცხოვრებელი სახლები დაათვალიერეს. სააგენტოს დირექტორის მოადგილე დავით ლომიტაშვილმა „ლაივპრესს“ უთხრა, რომ ადგილზე ჩასულებს ყველაზე ადრეული, დაახლოებით მე-19 საუკუნის სახლი დახვდათ საინტერესო აგებულების დეტალებით.
მისივე სიტყვებით, შესაძლოა მოხდეს ორი ოდის გადაწყობა, ერთი მეგრული კარგი სახლის მისაღებად. რესტავრატორების ჯგუფმა შეფასებები, თუ რომელ სახლს რა პრობლემა აქვს, ანგარიში კულტურის სამინისტროს უკვე გადაუგზავნა.
„აქ საუბარია თუნდაც ისეთ სახლებზე, სადაც ცხოვრობენ. ადამიანებს უნდა დაველაპარაკოთ. შევთანხმდეთ ფასებზე, ყველაფერზე. შემდეგ უნდა მოიძებნოს დონორი, ვინც გადაიხდის ამ თანხას. შეიძლება იქ არავინ არ ცხოვრობს, მისი მეპატრონე წასულია, მაგრამ გასაყიდად უნდა ეს სახლი. საკითხი მხოლოდ მოლაპარაკების და ურთერთშეთანხმების საფუძველზე შეიძლება გადაწყდეს“, - უთხრა „ლაივპრესს“ დავით ლომიტაშვილმა.
რატომ მაინცდამაინც მეგრული ოდა სახლი, ლომიტაშვილის სიტყვებით, იმიტომ, რომ ჯერ ერთი - ლამაზი ვიზუალი აქვს და მეორეც, ავთენტურობის და ქართული კულტურული მემკვიდრეობის ნაწილს წარმოადგენს.
ის აღნიშნავს, რომ სახელმწიფოს არ სურს ლევილში ქვითკირის, აგურის თუ სხვა თანამედროვე მასალებით და არქიტექტურით დაპროექტებული სახლის დადგმა, არამედ მისი მიზანია ქვეყნისთვის დამახასიათებელი, ტრადიციული ნაგებობის განთავსება. ასეთი სახლები კი, როგორც დავით ლომიტაშვილი განმარტავს, სწორედ დასავლეთ საქართველოშია გავრცელებული და შემორჩენილი.
საგარეო საქმეთა სამინისტროში „ლაივპრესს“ უთხრეს, რომ მთავრობის განკარგულებით შეიქმნა მმართველი საბჭო, რომელიც „ქართული აკადემია - ლევილის ქართული მამულის“ განვითარებაზე იმუშავებს. მის შემადგენლობაში არიან სამინისტროების წარმომადგენლები, ასევე საფრანგეთის დიასპორის წევრები. საბჭო სხვა საკითხებთან ერთად განვითარების კონცეფციის შექმნასაც განიხილავს.
ლევილის მამულის სარეკონსტრუქციო სამუშაოების დასრულება და მოწყობა 2017-2026 წლების პერიოდში მოხდება. პარალელურად იგეგმება ლევილის ფონდის დაფუძნებაც კერძო შემოწირულობებისთვის.
დაბა ლევილი პარიზიდან 37 კილომეტრის დაშორებით მდებარეობს. სწორედ იქ გაიმართა ლევილის მამულის საქართველოსთვის დაბრუნების ცერემონიალი. აქტს ხელი მოაწერეს საქართველოს სახელმწიფო მინისტრმა გელა დუმბაძემ და საფრანგეთის მხრიდან საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის წევრთა ოჯახების - ნოე ჟორდანიას, ნოე რამიშვილის, აკაკი ჩხენკელის, სამსონ ფირცხალავას, ევგენი გეგეჭკორის შთამომავლებმა.
ხელმოწერის შემდეგ მინისტრმა განაცხადა, რომ დასრულდა 25-წლიანი ისტორიული პროცესი და მამული მის კანონიერ მემკვიდრეს, ქართველ ხალხს დაუბრუნდა.