საზოგადოება
„ვეფხისტყაოსნის“ ზეპირად მცოდნე მასწავლებელი ახალკახათიდან [ვიდეო/ფოტო]
საქართველოში მხოლოდ რამდენიმემ იცის შოთა რუსთაველის „ვეფხისტყაოსანი“ ზეპირად. ერთ-ერთი მათგანი ზუგდიდის სოფელ ახალკახათში მცხოვრები 72 წლის ქალია. პოემის მიმართ განსაკუთრებული სიყვარული ლუარა ჯალაღონიას ცხოვრებაში ორი ადამიანის გამოჩენას უკავშირდება - მამიდის ეთერ ჯალაღონიას და პოეტ იოსებ ნონეშვილს. რა საერთო აქვთ მათ ერთმანეთთან, ამაზე ცოტა მოგვიანებით...

ლუარა ჯალაღონია პროფესიით ფილოლოგია და მშობლიური სოფლის სკოლაში ქართულ ენას და ლიტერატურას ასწავლის. დღესაც „ვეფხისტყაოსანს“ ბავშვებს ზეპირად, წიგნის მოშველიების გარეშე უხსნის.

„რა საკითხს არ ეხება შოთა?! რომელი ერთი უნდა ჩამოვთვალო. მეგობრობა-ამხანაგობა, ქველმოქმედება... რუსთაველისეული სიყვარული დღესაც ხომ დომინირებს. ისეთი საკვანძო ადგილებია, რომელი ერთი უნდა დაიწუნო“, - პოემასა და მის ავტორზე პედაგოგს ემოციების გარეშე საუბარი უჭირს.

პირველი, ვინც „ვეფხისტყაოსნის“ მნიშვნელობაზე დააფიქრა, მამიდა იყო, რომლის ბიბლიოთეკაში 1712 წელს გამოცემული ილუსტრირებული წიგნი ინახებოდა. ამბობს, რომ ზოგჯერ სახლშიც ატანდნენ. ხშირად ადგილზე კითხულობდა. მაშინ პოემის შესწავლას მერვე კლასში იწყებდნენ. თუმცა ბევრად ადრე 200-მდე სტროფი უკვე იცოდა.

მეორე მთავარი ეპიზოდი მის ცხოვრებაში, რამაც კიდევ უფრო გაუღვივა სიყვარული „ვეფხისტყაოსნის“ მიმართ, ქართველ პოეტს, იოსებ ნონეშვილს უკავშირდება. იმ დროს, როგორც ლუარა ჯალაღონია ამბობს, ზუგდიდი აქტიური იყო და გამოირჩეოდა სხვადასხვა ღონისძიებებით, სადაც კითხულობდა ლექსებს, ნაწყვეტებს პოემებიდან.

ამბები, რაზეც ახლა გიყვებით, 50 წელზე მეტი ხნის წინ ხდებოდა.

„ერთ-ერთ შეხვედრაზე იმყოფებოდა იოსებ ნონეშვილი. მაშინ მეათე კლასში ვიყავი. მისი ლექსები წავიკითხე. ძალიან მოეწონა. თან მოჰქონდა „ვეფხისტყაოსანი“, რომელიც მაჩუქა და წააწერა - „ჩემს პატარა მეგობარს ლუარა ჯალაღონიას“. მქონდა მასთან მიმოწერები, ურთიერთობა“, - იხსენებს პედაგოგი.

პოემაში განსაკუთრებული ემოციური დატვირთვა ლუარა ჯალაღონიასთვის გენდერული თანასწორობის ხაზს აქვს. ამბობს, რომ ჯერ კიდევ მაშინ, როცა „შუშანიკის წამებამ“ ყველა მამაკაცის მიმართ დროებით ერთგვარი აგრესიით განაწყო, „ვეფხისტყაოსანმა“ სხვა კუთხით დაანახა ეს თემა, პრობლემის გადაჭრის გზა.

პედაგოგმა პოემის მეგრული ვერსიიდან - „ყილოშტყებამიდან“ ამონარიდებიც იცის. მისი თქმით, რუსთაველის შემოქმედება რთულია. მუდმივად უნდა იმეორო, გადაავლო თვალი, თორემ დავიწყება იცის.

„ჩემი მიზანი იყო მესწავლა თავიდან ბოლომდე. იმდენი ბრძნული გამონათქვამია მასში, იმდენი აფორიზმი... ზეპირსიტყვიერების ნიმუშია და მინდა ჩემმა ბავშვებმაც მომბაძონ“, - გვითხრა ლუარა ჯალაღონიამ.