პრინცი შერვაშიძე - საქართველოდან წასული მხატვრის ევროპული აღიარება
მხატვრის იუბილე სოხუმის ცენტრალურ საგამოფენო დარბაზში მისი ნამუშევრების გამოფენით აღინიშნა. მისი შემოქმედების თაყვანისმცემლები აფხაზეთის მუზეუმთან, მის ძეგლთან გვირგვინებით მივიდნენ.
საქართველოში კი ალექსანდრე შერვაშიძის იუბილის აღსანიშნავად მხოლოდ მისი ალბომის პრეზენტაცია გაიმართა, რომელიც გასულ წელს გამოსცა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობამ.
კოსტიუმის ესკიზები სპექტაკლისთვის "მხიარული სიკვდილი": ფოტო ეხოკავკაზა.
„მუზეუმში დაცული ექსპონატების საფუძველზე გაკეთდა ალბომი, რომლის პრეზენტაციაც მიმდინარე წლის გაზაფულზე მოხდა“, - გვითხრა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის კულტურის სამინისტროს წარმომადგენელმა ირაკლი გელენავამ.
ალბომში მხატვრის ნამუშევრების კატალოგი და ცნობებია მისი ბიოგრაფიიდან, სადაც ვკითხულობთ, რომ ალექსანდრე შერვაშიძე-ჩაჩბას ეკუთვნის ფრანგული საბალეტო დასის მიერ მონტე-კარლოში, 1945 წელს, დადგმული ბალეტის „შოთა რუსთაველის“ დეკორაცია, რომელიც გაზეთ „ქართული საქმის“ მხარდასაჭერად განხორციელდა.
ცნობილია ასევე, რომ მხატვარმა საქართველოს 500-მდე ნამუშევარი გადასცა. აქედან 200 სოხუმის მუზეუმშია, დანარჩენი თბილისის ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმშია დაცული.
ევროპაში, მას ხელოვანები „დასავლეთის თეატრალურ-მხატვრული რევოლუციის თანამონაწილეს" უწოდებდნენ, შერვაშიძის მიერ სერგეი დიაგილევის პარიზში დადგმული ბალეტის „ლურჯი ექსპრესისთვის“ შექმნილი თეატრალური ფარდა, რომელსაც „მე-20 საუკუნის საოცრებად“ მიიჩნევდნენ, ლონდონში ვიქტორია და ალბერტის მუზეუმში ინახება.
ფარდაზე, რომელიც 134 კვ. მეტრის ზომისაა, მხატვარმა პიკასოს „ზღვის პირას მორბენალი ქალების“ ესკიზი დახატა. მუზეუმის კატალოგში ნამუშევრის ავტორებად მოხსენიებულია პაბლო პიკასო და პრინცი ალექსანდრე შერვაშიძე.
„ზღვის პირას მორბენალი ქალების“ ესკიზი ფარდაზე. ფოტო ვიქტორია და ალბერტის მუზეუმის კატალოგიდან.
ინგლისელ კრიტიკოს რიჩარდ ბაკლიზე დაყრდნობით. აფხაზური მედია წერს, რომ 1924 წელს პარიზში, პიკასოს სტუდიაში დიაგილევი ესტუმრა შვებულების დროს თავის რუს ცოლთან ერთად, სადაც ნახა პიკასოს ნახატი „ზღვის პირას მორბენალი ქალები“, ქორეოგრაფმა პიკასოს ნახატის გამოყენების ნებართვა სთხოვა ახალი საბალეტო სეზონის „ცისფერი ექსპრესისთვის“. ბალეტი ჟან კოქტოს სცენარის მიხედვით არიუს მიიოს მუსიკაზე დადგა, კოსტიუმები კოკო შანელმა შექმნა, ფარდის დახატვა დიაგილევმა კნიაზ შერვაშიძეს სთხოვა.„ამ ნამუშევრის ასლის გაკეთება, ძალიან რთული იყო, მაგრამ შერვაშიძემ ისე სრულყოფილად შეასრულა ყველა დეტალი, რომ პიკასოს არაფერი შეუცვლია. უსაზღვროდ აღფრთოვანებულმა ხელი მოაწერა ნამუშევარს. ეს ფარდა მეოცე საუკუნის სასწაულია“, - ამბობს კრიტიკოსი.
მადონა: ფოტო ეხოკავკაზა
ალექსანდრე შერვაშიძე აფხაზეთის უკანასკნელი მთავრის მიხეილ შერვაშიძის ძმისშვილია. სცენოგრაფი, მხატვარი, წიგნის ილუსტრატორი, ხელოვნების კრიტიკოსი და საზოგადო მოღვაწე დაიბადა ყირიმში, მამა - რუსეთის არმიის ოფიცერი კონსტანტინე გიორგის ძე შერვაშიძე, რუსეთის იმპერიის წინააღმდეგ ქართველ თავად-აზნაურთა 1832 წლის შეთქმულების მონაწილე იყო.
მხატვარი 101 წლის ასაკში გარდაიცვალა მონაკოს ქალაქ მონტე–კარლოში, დაკრძალეს ქალაქ ნიცაში, რუსულ სასაფლაოზე. 1985 წელს მისი ნეშტი საქართველოში - სოხუმში გადმოასვენეს. ქართულმა საზოგადოებამ ალექსანდრე შერვაშიძის შემოქმედება ფართოდ გაიცნო 1985 წელს, როდესაც თბილისში მისი ნამუშევრების პირველი პერსონალური გამოფენა მოეწყო.