აშილ მიურატის რეგულაციები ხის მოჭრაზე ძველ სამეგრელოში [Video]
დადიანების სასახლეში დაცული დოკუმენტების თანახმად, სამეგრელოში
ხე-ტყის დამუშავება და წარმოება, სპეციალური რეგულაციებით ხდებოდა.
დოკუმენტის შემუშავება და მისი დამტკიცება სამეგრელოს მთავრის სიძის
სახელს უკავშირდება.
მას შემდეგ, რაც საფრანგეთის საიმპერატორო ოჯახის წევრი, შარლ ლუი ნაპოლეონ აშილ მიურატი სამეგრელოს მთავრის ქალიშვილზე, სალომე დადიანზე დაქორწინდა, სამეგრელოში ჩამოვიდა და მეწარმეობას მიჰყო ხელი. მუზეუმში შემონახული დოკუმენტების თანახმად, აშილ მიურატი სწავლობდა ქვეყნის ბუნებრივ სიმდიდრეებს, კერძოდ, კი ტყეებს. ის ასევე, დაინტერესებული იყო ხე-ტყის წარმოებით და მზა პროდუქტის ევროპაში გატანით.
დადიანების სასახლის ექსკურსიამძღოლმა, მართა მეფორიამ გაგვაცნო 1883 წელს შედგენილი მოხსენებითი ბარათი, რომელიც ფრანგმა ექსპერტმა, ვინმე ბუჟემ შეიმუშავა. „კავკასიაში ტყის ექსპლუატაციის პროექტი“ - ასე ჰქვია მოხსენებით ბარათს, რომლის მიზანია საერთო წარმოდგენა შეუქმნას საფრანგეთის მთავრობას ტყეების მდგომარეობის შესახებ, არა მარტო სამეგრელოში, არამედ მთელ საქართველოსა და ამიერკავკასიაში.
ამავე დოკუმენტში, საუბარია ხე-ტყის დამუშავებასა და ტრანსპორტირებაზე. იმ აუცილებელ პირობაზე, რომლის თანახმად, პროექტის განხორციელებამ ტყის განადგურება არ უნდა გამოიწვიოს.
„არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ხის ნაჯახით მოჭრა, ხე უნდა მოიჭრას ხერხით, ხოლო ხეების გასხვლა უნდა მოხდეს ცულით, ხე-ტყის დამუშავება და წარმოება არა ტყის განადგურებას, არამედ მისმოვლა-შენახვას უნდა იწვევდეს, ეს არის ხე-ტყის მოჭრისა და ტრანსპორტირების პირობები, რომლის დაცვასაც ჯერ კიდევ საუკუნეების წინ აუცილებელ პირობად მიიჩნევდნენ სამეგრელოში“, - გვითხრა ექსკურსიამძღოლმა.
მისივე თქმით, სამეგრელოში ხე-ტყის წარმოების კიდევ ერთი ფრანგი ექსპერტი ვინმე ფონტენი მოუწვევიათ.
ექსპერტი წერს, რომ ფრანგები არ იცნობენ ამ მხარეს, და რომ ტყე აქ მართლა მდიდარია. მას სალხინოსთან ახლოს შეურჩევია ადგილი, სადაც უნდა აეგოთ მექანიკური სახერხი ქარხანა. წერილში, ასევე წერია, რომ მუხის მასალისგან შეიძლება გაკეთდეს პარკეტი, - ამბობს მუზეუმის თანამშრომელი.
ისტორიული წყაროების თანახმად, პარკეტის საამქრო ჯერ კიდევ ლევან მე-5 დადიანის დროს, მე-19 საუკუნის დასაწყისშიც ყოფილა. საამქრო სავარაუდოდ ერთ-ერთი სასახლის სარდაფში ფუნქციონირებდა და მუშაობა დავით დადიანის მთავრობის დროსაც არ შეუწყვეტია.
ექსკურსიმძღოლმა „ლაივპრესს“ უთხრა, რომ ხე-ტყის ევროპაში გატანის პროექტი კი აშილ მიურატის გარდაცვალების შემდეგ შეჩერდა.
მას შემდეგ, რაც საფრანგეთის საიმპერატორო ოჯახის წევრი, შარლ ლუი ნაპოლეონ აშილ მიურატი სამეგრელოს მთავრის ქალიშვილზე, სალომე დადიანზე დაქორწინდა, სამეგრელოში ჩამოვიდა და მეწარმეობას მიჰყო ხელი. მუზეუმში შემონახული დოკუმენტების თანახმად, აშილ მიურატი სწავლობდა ქვეყნის ბუნებრივ სიმდიდრეებს, კერძოდ, კი ტყეებს. ის ასევე, დაინტერესებული იყო ხე-ტყის წარმოებით და მზა პროდუქტის ევროპაში გატანით.
დადიანების სასახლის ექსკურსიამძღოლმა, მართა მეფორიამ გაგვაცნო 1883 წელს შედგენილი მოხსენებითი ბარათი, რომელიც ფრანგმა ექსპერტმა, ვინმე ბუჟემ შეიმუშავა. „კავკასიაში ტყის ექსპლუატაციის პროექტი“ - ასე ჰქვია მოხსენებით ბარათს, რომლის მიზანია საერთო წარმოდგენა შეუქმნას საფრანგეთის მთავრობას ტყეების მდგომარეობის შესახებ, არა მარტო სამეგრელოში, არამედ მთელ საქართველოსა და ამიერკავკასიაში.
ამავე დოკუმენტში, საუბარია ხე-ტყის დამუშავებასა და ტრანსპორტირებაზე. იმ აუცილებელ პირობაზე, რომლის თანახმად, პროექტის განხორციელებამ ტყის განადგურება არ უნდა გამოიწვიოს.
„არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ხის ნაჯახით მოჭრა, ხე უნდა მოიჭრას ხერხით, ხოლო ხეების გასხვლა უნდა მოხდეს ცულით, ხე-ტყის დამუშავება და წარმოება არა ტყის განადგურებას, არამედ მისმოვლა-შენახვას უნდა იწვევდეს, ეს არის ხე-ტყის მოჭრისა და ტრანსპორტირების პირობები, რომლის დაცვასაც ჯერ კიდევ საუკუნეების წინ აუცილებელ პირობად მიიჩნევდნენ სამეგრელოში“, - გვითხრა ექსკურსიამძღოლმა.
მისივე თქმით, სამეგრელოში ხე-ტყის წარმოების კიდევ ერთი ფრანგი ექსპერტი ვინმე ფონტენი მოუწვევიათ.
ექსპერტი წერს, რომ ფრანგები არ იცნობენ ამ მხარეს, და რომ ტყე აქ მართლა მდიდარია. მას სალხინოსთან ახლოს შეურჩევია ადგილი, სადაც უნდა აეგოთ მექანიკური სახერხი ქარხანა. წერილში, ასევე წერია, რომ მუხის მასალისგან შეიძლება გაკეთდეს პარკეტი, - ამბობს მუზეუმის თანამშრომელი.
ისტორიული წყაროების თანახმად, პარკეტის საამქრო ჯერ კიდევ ლევან მე-5 დადიანის დროს, მე-19 საუკუნის დასაწყისშიც ყოფილა. საამქრო სავარაუდოდ ერთ-ერთი სასახლის სარდაფში ფუნქციონირებდა და მუშაობა დავით დადიანის მთავრობის დროსაც არ შეუწყვეტია.
ექსკურსიმძღოლმა „ლაივპრესს“ უთხრა, რომ ხე-ტყის ევროპაში გატანის პროექტი კი აშილ მიურატის გარდაცვალების შემდეგ შეჩერდა.