არ შეიძლება ვინმეს გამო ოცნებებზე უარი თქვა - სპელეოლოგი ქალი ჩხოროწყუდან [ვიდეო]
ჩხოროწყუში მიგარიას კირქვულ მასივზე არსებულ ლამაზ მღვიმეებს
შორის ერთ-ერთს ქალის სახელი ჰქვია. ის ექსპედიციის მონაწილე
ერთადერთი ქალის - თამარ თოლორდავას პატივსაცემად დაერქვა.
28 წლის თამარი ჩხოროწყუელია. ბავშვობიდან ბოტანიკით იყო გატაცებული, პირველად, ჩხოროწყუს "ზისნახეს" მღვიმეში შევიდა, რის შემდეგაც ყოველი ახალი ექსპედიცია მისთვის უფრო და უფრო საინტერესო ხდებოდა.
"სპელეოლოგიით ჩემი დაინტერესება უკავშირდება 2015 წელს, ლომონოსოვის ინსტიტუტის მიერ განხორციელებულ ექსპედიციას, ჩხოროწყუში, მიგარიას მასივზე, ზისნახეს მღვიმეში. ეს იყო მცდელობა, რადგან არც ისე მარტივი მღვიმეა და ბოლომდე არ შევსულვარ. მეორე გასვლა კი პრომეთეს მღვიმე იყო, აი მაშინ კი ნამდვილად მივხვდი, რომ მღვიმეების შესწავლა მაინტერესებდა. ერთ-ერთი, პოლონურ- ქართული ექსპედიციის დროს, გეოგრაფიის ინსიტუტი იყო ჩართული, იკვლევდა მიგარიას მასივს, წიფურიას ტაფობს, მაშინ ქართულმა მხარემ მიაკვლია ახალ მღვიმეს, რომელსაც ჩემი სახელი - თამარ თოლორდავას მღვიმე ეწოდა", - ამბობს თამარი.

ყველაზე საინტერესო და რთული მისთვის მარტვილში მდებარე ოქროჯანაშვილის მღვიმე აღმოჩნდა, რომელმაც მასზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა.
სპელეოლოგია, რომელიც თამარმა აირჩია, ქალისთვის საქართველოში იშვიათი პროფესიაა. თუმცა თამარი თვლის, რომ ქალის და კაცის საქმე არ არსებობს. მთავარია საქმისადმი დამოკიდებულება და პროფესიონალიზმი.
"ქალები იშვითად ირჩევენ ამ პროფესიას, თუმცა არ ვთვლი, რომ ეს რთულია, უბრალოდ, ამას მომზადება სჭირდება როგორც ფიზიკური, ასევე ფსიქოლოგიური. ყოველი ექსპედიციის წინ, ფიზიკურზე მეტად მორალურად ემზადები, ანუ შიში, რომელმაც შიგნით შეიძლება შეგიპყროს, შეიძლება გახდეს სერიოზული დაბრკოლება შენთვის, ვიდრე დახმარება. თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ არ უნდა გეშინოდეს, პირიქით უნდა გაანალიზო ყველა საფრთხე, რისკი, შენი შესაძლებლობები, მაგრამ არავითარ შემთხვევაში არ უნდა მისცე თავს უფლება რომ პანიკაში ჩავარდე".
თამარი ამბობს, რომ მისი საქმის მიმართ სტერეოტიპულ დამოკიდებულებას ხშირად გრძნობს გარშემომყოფებისგან, თუმცა მამისგან დიდი მხარდაჭერა აქვს, რაც მისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

"ოჯახში დიდი მხარდაჭერა მქონდა მამისგან, მეხმარებოდა ბოტანიკური ექსპედიციების დროსაც ჯერ კიდევ სანამ სპელეოლოგობას დავიწყებდი. მესამე კურსზე ვიყავი ჯერ კიდევ გამოუცდელი, პირველი პარალონი - საძილე ტომრის ქვესაგები მამაჩემმა მიშოვა. ეს ძალიან ბევრს ნიშნავს გოგოსთვის, თუმცა ამას ვერ ვიტყვი დედაზე. ის წინააღმდეგია, მიაჩნია რომ ეს გოგოს საქმე არ არის. უფრო ნერვიულობს, ყოველთვის მიკვირს, რომ აქამდე როგორ ვერ შეეჩვია. რაც შეეხება თაყვანისმცემლებს, აქ უფრო რთულადაა საქმე. ძირითადად პირველი ფრაზა ის არის, მერე ხომ მიატოვებ. მაგრამ მე ამისთვის ძალიან ბევრი ვიშრომედა არ ვაპირებ ვინმეს შეხედულებების გამო, საკუთარ სურვილებსა და ოცნებებზე უარი ვთქვა. თან ხომ უნდა გავიგოთ ერთხელ და სამუდამოდ, რომ ქალებს ბევრი რამე შეგვიძლია".
მიზნების განხორციელებაში თამარს პანდემიამ ხელი შუშალა, რადგან ექსპედიციები შეწყდა. ახლა ის ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში მუშაობს დენდროლოგად. ამავდროულად გეოგრაფიის ინსტიტუტის თანამშრომელია. თუმცა ფიქრობს, რომ ექსპედიციების შეჩერება დროებითია, ამიტომ ცდილობს მუდამ ფორმაში იყოს და საყვარელ საქმესაც არ მოწყდეს. რადგან თამარს მცენარეები ბავშვობიდან უყვარდა, ამ საქმესაც პროფესიონალურად ეკიდება და ბოტანიკურ ბაღში თითოეული მცენარის აღწერა, მოვლა-პატრონობით არის დაკავებული. დარწმუნებულია, რომ მისი ოცნებების ასრულება დროებით გადაიდო, ნამდვილი სპელეოლოგი რომ გახდეს, ჯერ კიდევ ბევრი მღვიმე აქვს შესასწავლი, არა მხოლოდ სამეგრელოს, არამედ აფხაზეთის ტერიტორიაზე, რომელიც ყველა ქართველი სპელეოლოგის საოცნებო ადგილია.
28 წლის თამარი ჩხოროწყუელია. ბავშვობიდან ბოტანიკით იყო გატაცებული, პირველად, ჩხოროწყუს "ზისნახეს" მღვიმეში შევიდა, რის შემდეგაც ყოველი ახალი ექსპედიცია მისთვის უფრო და უფრო საინტერესო ხდებოდა.
"სპელეოლოგიით ჩემი დაინტერესება უკავშირდება 2015 წელს, ლომონოსოვის ინსტიტუტის მიერ განხორციელებულ ექსპედიციას, ჩხოროწყუში, მიგარიას მასივზე, ზისნახეს მღვიმეში. ეს იყო მცდელობა, რადგან არც ისე მარტივი მღვიმეა და ბოლომდე არ შევსულვარ. მეორე გასვლა კი პრომეთეს მღვიმე იყო, აი მაშინ კი ნამდვილად მივხვდი, რომ მღვიმეების შესწავლა მაინტერესებდა. ერთ-ერთი, პოლონურ- ქართული ექსპედიციის დროს, გეოგრაფიის ინსიტუტი იყო ჩართული, იკვლევდა მიგარიას მასივს, წიფურიას ტაფობს, მაშინ ქართულმა მხარემ მიაკვლია ახალ მღვიმეს, რომელსაც ჩემი სახელი - თამარ თოლორდავას მღვიმე ეწოდა", - ამბობს თამარი.

ყველაზე საინტერესო და რთული მისთვის მარტვილში მდებარე ოქროჯანაშვილის მღვიმე აღმოჩნდა, რომელმაც მასზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა.
სპელეოლოგია, რომელიც თამარმა აირჩია, ქალისთვის საქართველოში იშვიათი პროფესიაა. თუმცა თამარი თვლის, რომ ქალის და კაცის საქმე არ არსებობს. მთავარია საქმისადმი დამოკიდებულება და პროფესიონალიზმი.
"ქალები იშვითად ირჩევენ ამ პროფესიას, თუმცა არ ვთვლი, რომ ეს რთულია, უბრალოდ, ამას მომზადება სჭირდება როგორც ფიზიკური, ასევე ფსიქოლოგიური. ყოველი ექსპედიციის წინ, ფიზიკურზე მეტად მორალურად ემზადები, ანუ შიში, რომელმაც შიგნით შეიძლება შეგიპყროს, შეიძლება გახდეს სერიოზული დაბრკოლება შენთვის, ვიდრე დახმარება. თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ არ უნდა გეშინოდეს, პირიქით უნდა გაანალიზო ყველა საფრთხე, რისკი, შენი შესაძლებლობები, მაგრამ არავითარ შემთხვევაში არ უნდა მისცე თავს უფლება რომ პანიკაში ჩავარდე".
თამარი ამბობს, რომ მისი საქმის მიმართ სტერეოტიპულ დამოკიდებულებას ხშირად გრძნობს გარშემომყოფებისგან, თუმცა მამისგან დიდი მხარდაჭერა აქვს, რაც მისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

"ოჯახში დიდი მხარდაჭერა მქონდა მამისგან, მეხმარებოდა ბოტანიკური ექსპედიციების დროსაც ჯერ კიდევ სანამ სპელეოლოგობას დავიწყებდი. მესამე კურსზე ვიყავი ჯერ კიდევ გამოუცდელი, პირველი პარალონი - საძილე ტომრის ქვესაგები მამაჩემმა მიშოვა. ეს ძალიან ბევრს ნიშნავს გოგოსთვის, თუმცა ამას ვერ ვიტყვი დედაზე. ის წინააღმდეგია, მიაჩნია რომ ეს გოგოს საქმე არ არის. უფრო ნერვიულობს, ყოველთვის მიკვირს, რომ აქამდე როგორ ვერ შეეჩვია. რაც შეეხება თაყვანისმცემლებს, აქ უფრო რთულადაა საქმე. ძირითადად პირველი ფრაზა ის არის, მერე ხომ მიატოვებ. მაგრამ მე ამისთვის ძალიან ბევრი ვიშრომედა არ ვაპირებ ვინმეს შეხედულებების გამო, საკუთარ სურვილებსა და ოცნებებზე უარი ვთქვა. თან ხომ უნდა გავიგოთ ერთხელ და სამუდამოდ, რომ ქალებს ბევრი რამე შეგვიძლია".
მიზნების განხორციელებაში თამარს პანდემიამ ხელი შუშალა, რადგან ექსპედიციები შეწყდა. ახლა ის ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღში მუშაობს დენდროლოგად. ამავდროულად გეოგრაფიის ინსტიტუტის თანამშრომელია. თუმცა ფიქრობს, რომ ექსპედიციების შეჩერება დროებითია, ამიტომ ცდილობს მუდამ ფორმაში იყოს და საყვარელ საქმესაც არ მოწყდეს. რადგან თამარს მცენარეები ბავშვობიდან უყვარდა, ამ საქმესაც პროფესიონალურად ეკიდება და ბოტანიკურ ბაღში თითოეული მცენარის აღწერა, მოვლა-პატრონობით არის დაკავებული. დარწმუნებულია, რომ მისი ოცნებების ასრულება დროებით გადაიდო, ნამდვილი სპელეოლოგი რომ გახდეს, ჯერ კიდევ ბევრი მღვიმე აქვს შესასწავლი, არა მხოლოდ სამეგრელოს, არამედ აფხაზეთის ტერიტორიაზე, რომელიც ყველა ქართველი სპელეოლოგის საოცნებო ადგილია.